نکرهنکره به معنای اسم جنس دلالت کننده بر فرد غیر معین می‌باشد. ۱ - تعریفنکره، که از ادوات مطلق می‌باشد اسم جنسی است که تنوین نکره به خود می‌گیرد و بر فردی غیر معین از جنس خود، دلالت می‌کند، مانند:«اسد» که بر یک فرد غیر معین از همه افراد اسد دلالت می‌کند و می‌تواند هر فردی باشد. ۲ - حقیقت و ماهیت اسم نکرهدرباره حقیقت و ماهیت اسم نکره دیدگاه های گوناگونی وجود دارد: ۱. اسم نکره بر یک فرد نامعین از جنس خود دلالت می‌کند، مثلا «رجل» (با تنوین) بر فردی از افراد رجل دلالت می‌کند. در این جا برخی معتقدند این فرد در واقع معین است اما در ظاهر و برای ما مجهول است و بعضی دیگر معتقدند این فرد هم در واقع و هم در ظاهر نامعین است؛ ۲. اسم نکره بر فرد مردد دلالت می‌نماید؛ برای مثال، «جئنی برجل»، به معنای «جئنی بهذا الرجل او ذاک» است؛ ۳. اسم نکره بر معنای کلی دلالت می‌کند، اما به سبب تنوین، بر فرد خاص منطبق می‌گردد؛ یعنی کلیت از معنای اسم جنس و جزئیت از تنوین از باب تعدد دال و مدلول فهمیده می‌شود. بسیاری از متأخران این نظر را پذیرفته اند. [۴]
محمدی، علی، شرح اصول فقه، ج ۱، ص ۳۹۹.
[۶]
سبزواری، عبدالاعلی، تهذیب الاصول، ج ۱، ص ۱۵۱.
[۸]
شیرازی، محمد، الوصول الی کفایة الاصول، ج ۳، ص ۲۳۹.
[۱۰]
فیض، علیرضا، مبادی فقه و اصول، ص ۲۴۱.
[۱۳]
فاضل لنکرانی، محمد، سیری کامل در اصول فقه، ج ۲، ص ۳۷.
[۱۴]
فاضل لنکرانی، محمد، کفایة الاصول، ج ۳، ص ۵۴۳-۵۴۱.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۸۵۴، برگرفته از مقاله «نکره». |