نوادرنوادر، بابی از کتب حدیثی است که شامل روایات محدود و اندک با موضوعات متعدد بوده و نمی‌توان باب خاصی را به آن‌ها اختصاص داد. ۱ - واژه‌شناسی«نوادر» جمع «نادر» دارای دو معنی است؛ نخستین معنی که صحیح نیز می‌باشد، هر کتاب یا باب حدیثی است که شامل تعداد روایات محدود و اندک است، ولی دارای موضوعات متعدّد که نمی‌توان باب خاصی را به آن‌ها اختصاص داد، مانند: باب النوادر از کتاب «فضل‌القرآن» در کتاب کافی که شامل ۲۸ روایت است که برخی از آن‌ها صحیح و بسیار معتبر است. مامقانی نیز به نقل از مولی وحید می‌گوید: «و امّا النوادر فالظاهر انّه ما اجتمع فیه احادیث لا تنضبط فی بابٍ لقلّته بأن یکون واحداً او متعدّداً لکن یکون قلیلاً جداً». [۲]
مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایه، ج۳، ص۳۱.
۲ - معنای دیگرو گاهی هم نوادر به معنی روایتی است که راوی حدیث، آن‌ها را از طریق غیر معروف و مشهور نقل می‌کند. علاّمه مامقانی می‌گوید: این که برخی فکر کرده‌اند که مقصود از «نوادر» روایاتی است که روایت آن کم و عمل به آن به ندرت واقع می‌شود، یک اشتباه است و منشأ آن خلط بین نوادر و حدیث شاذ است؛ زیرا برخی از روایات در باب نوادر، شیوع روایی و عملی دارد. و لذا کتاب «نوادرالحکمه» از محمد بن احمد یحیی، ارزشمند و مورد مدح شیخ صدوق واقع شده است. [۳]
مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایه، ج۳، ص۳۱.
[۴]
مؤدب، سيدرضا، درس نامه درايه الحديث.
۳ - عناوین مرتبطاصطلاحات رایج محدثان؛محدثان شیعه؛ اصطلاحات حدیثی. ۴ - پانویس
۵ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «اصطلاحات رایج محدثان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۱/۲۹. |