لفظ مستعارلفظ مستعار، یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به‌معنای لفظ استعمال شده در غیر معنای موضوعٌ له، به سبب مشابهت با موضوعٌ له است. ۱ - توضیح اصطلاحلفظی که برای معنای معیّنی وضع شده باشد و به مناسبتی در معنای دیگری به صورت موقت استعمال شود اگر وجه مناسبت بین معنای اصلی و معنای دوم (معنای مجازی) مشابهت باشد، آن لفظ را «لفظ مستعار»، و استعمال یاد شده را «استعاره» می‌نامند. مانند آن که به یک دانشمند و یا هنرمند به اعتبار دانش و هنر آنها گفته شود که همراه شما گنج است و شما صاحب گنج هستید؛ در این جا از دانش و هنر به گنج تعبیر شده است. استعاره، گاهی در مفردات است (که استعاره مفرد گفته می‌شود) مثل اطلاق دُم گرگ (ذَنب السرحان) بر طلوع فجر کاذب (صبح اوّل)، و گاهی در مرکبات است (که استعاره مرکب گفته می‌شود) مثل آیه شریفه: «...واخفِض جَناحَک...؛ ... و بال و پر خود را بگستر!...». استعاره در یک تقسیم به استعاره ممکن و استعاره محال تقسیم گردیده است. [۴]
ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل، ص۲۷۰.
[۵]
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۱، ص۱۵.
[۸]
ابوحامد غزالی، محمد بن محمد، معیار العلم في فن المنطق، ص۵۸-۵۹.
۲ - مستندات مقالهدر تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق). • ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل. • ابوحامد غزالی، محمد بن محمد، معيار العلم في فن المنطق. • ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، النجاة. • ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الاشارات و التنبیهات. • فخرالدین رازی، محمد بن عمر، المحصول فی علم اصول الفقه. ۳ - پانویس
۴ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «لفظ مستعار»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۴/۱۰. |