مستخرجمستخرج، از اصطلاحات علم حدیث بوده و به کتابی اطلاق می‌شود که نویسنده روایات کتاب حدیثی خود را به غیر از اسناد صاحب کتاب نقل می‌کند. ۱ - معنای استخراج«استخراج»، مصدر باب استفعال است و به معنای استنباط، یعنی طلب خروج است. باب افتعال این ماده نیز به معنای طلب است. ثلاثی آن، لازم است و به وسیله باب افعال و بای حرف جر متعدی می‌شود. و کلمه «مستخرج»، اسم مفعول از «استخراج» است. ابن منظور گفته: «الخروج: نقیض الدخول. خرج یخرج خروجا و مخرجا، و قداخرجه و خرج به... و اخترجه و استخرجه طلب الیه او منه ان یخرج». ۲ - تعریف مستخرج«مستخرج» در اصطلاح، کتابی است، که نویسنده روایات کتاب حدیثی خود را به غیر از اسناد صاحب کتاب (بلکه با سندی که خود، از شیوخ خویش برای آن حدیث می‌داند، ولی به یکی از شیوخ صاحب کتاب می‌رسد) نقل می‌کند؛ مانند مستخرج ابی‌بکر اسماعیلی نسبت به صحیح بخاری و مستخرج ابی عوانه نسبت به صحیح مسلم. [۳]
مدیر شانه چی، کاظم، درایة الحدیث، ص۲۹.
۳ - عناوین مرتبطاصطلاحات حدیثی؛ اصطلاحات برون‌حدیثی؛ اصطلاحات درون‌حدیثی؛ اصطلاحات رایج محدثان. ۴ - پانویس
۵ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «اصطلاحات برون‌حدیثی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۱/۳۱. |