سمیعسميع از صفات ثبوتی حق تعالى است كه افزون بر پنجاه بار در قرآن به صورت صفت مشبّهه و گاه همراهِ «بصیر» (بصير) مذكور آمده است. به عنوان نمونه، در قرآن آمده است كه خداوند سخن بندگان را مىشنود. و نجواى آنان را مىشنود و او با ما است و مىبيند و مىشنود . همه حکما و متکلّمان معتقدند كه خداوند بالذّات شنوا است. موضوع «سميع» در دانشهاى كلام، تفسير، فلسفه و عرفان مطرح است. شنوايى خداوند با واسطه اندام شنوايى صورت نمىپذيرد؛ بلكه- همانند بينايى خداوند- به صفت علم او بازمىگردد. بنابراين، سميع بودن خداوند به معناى اين است كه او به آنچه شنيدنى است، دانا است و آنها را درمىيابد و درك مىكند [۵]
تلخيص المحصّل، ۲۸۷- ۲۸۸؛
. [۶]
تفسير نمونه، ۲/ ۲۰۸
۱ - پانویس
۲ - منبعپژوهشکده تحقیقات اسلامی،فرهنگ شیعه،ص۲۸۷،انتشارات زمزم هدایت |