دعویدعوی، از اصطلاحات علم منطق بوده و به قضیه مورد اختلاف و محل اثبات و ابطال در جدل می‌باشد. ۱ - توضیح اجمالیقضیه مورد کاربرد در صناعت جدل، به اعتبارات مختلف، عناوين متفاوتي همچون: دعوي، وضع، مسئله و مقدمه پيدا مي‌کند. ۱.۱ - قضیه در صنعت جدلقضیه مورد کاربرد در صناعت جدل، به اعتبارات مختلف، عناوين مختلفی پيدا مي‌کند. ۱.۱.۱ - مسئله جدلیتوضيح اينکه هر قضيه‌اي که «سائل» از عين آن به تنهايي، يا همراه مقابل آن، به ضميمه حرف استفهام، سؤال کند، آن قضيه را به اعتبار اينکه از آن سؤال شده، «مسئله جدلی» گويند. ۱.۱.۲ - مقدمه جدلیو وقتي سائل، بعد از تسليم «مجيب»، همان قضيه را جزء مقدمات قیاس قرار دهد، به اين اعتبار آن را «مقدمه جدلی» نامند. ۱.۱.۳ - دعوی و وضعقضيه به اعتبار اينکه اثبات يا ابطال آن مورد نظر است «دعوي» گفته مي‌شود و وقتي نتيجه قياس واقع شود «وضع» ناميده مي‌شود، چنان‌که در صناعت برهان به آن «مطلوب» مي‌گويند. «وضع» در اين کاربرد، قريب به معناي «دعوي» است. البته «وضع» در کاربردي ديگر به مفاد قضيه‌اي گفته مي‌شود که محض ادعا است و نه به برهان قابل اثبات است و نه به قياس جدلي، چنان‌که کسي بگويد: «همه موجودات يکي است» يا: «ميان اهل عالم در آرا، مناقضت و اختلافي نيست». [۲]
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا-المنطق، ج۳، جزء۲، ص۵۴.
[۳]
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا-المنطق، ج۳، جزء۲، ص۷۷-۷۸.
[۵]
مجتهدخراسانی(شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۳۶۴.
۲ - پانویس
۳ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «دعوی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۰/۲۶. رده‌های این صفحه : اصطلاحات منطقی
|