زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

تمگروت




تَمْگْروت، روستایی در ۲۰ کیلومتری شهر زاگوره در جنوب مراکش است که علت شهرت آن وجود زاویۀ اصلی فرقه ناصریه در آن‌جا می‌باشد.


۱ - موقعیت جغرافیایی


تَمْگْروت، یا تمجروت، تامکروت، تمکروت، روستایی در ۲۰ کیلومتری شهر زاگوره در جنوب مراکش در کرانۀ چپ وادی (رود) درعه. این روستا درگذشته شهری متوسط با خانه‌هایی از آجر سرخ رنگ در میان دیواری با ۴ دروازه محصور شده بود.

۲ - علت شهرت


شهرت اصلی تمگروت به سبب وجود زاویۀ اصلی فرقه ناصریه در آن‌جا بوده است. این زاویه در ۹۸۳ق/۱۵۷۵م توسط شیخ ابوحفص بن عمر بن احمد انصاری از مرابطون و از اعضای زاویۀ سیدالناس ساخته شد
[۱] ابن عربی، صدیق، المغرب، ج۱، ص۱۵۴، بیروت، ۱۴۰۴ق/۱۹۸۴م.
[۲] EI۲.
، اما با اقامت سیدی عبدالله بن حسین و سیدی احمد بن ابراهیم دو تن از علمای آن روزگار در آنجا، بر شهرت آن افزوده شد.

۳ - ریاست زاویه تمگروت


در سدۀ ۱۱ق/۱۷م، با مرگ سیدی احمد بن ابراهیم، سیدی محمد بن ناصر درعی (د ۱۰۸۵ق) یکی از امامان مراکش، به همراه مریدان خود در آن‌جا اقامت گزید و ریاست آن را برعهده گرفت. این زاویه نزد سعدی‌های مراکش بسیار اهمیت داشت تا جایی که از زاویه‌نشینان آن، سفیرانی را به دربار عثمانی می‌فرستادند
[۳] حجی، محمد، جولات تاریخیة، ج۱، ص۱۲۷، بیروت، ۱۹۹۵م.
[۴] حجی، محمد، جولات تاریخیة، ج۱، ص۲۸۹-۲۹۰، بیروت، ۱۹۹۵م.
[۵] التر، عزیر سامح، الاتراک العثمانیون فی افریقیا الشمالیة، ج۱، ص۳۴۸، ترجمۀ محمود علی عامر، بیروت، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م.
[۶] ابن عربی، صدیق، المغرب، ج۱، ص۱۵۴، بیروت، ۱۴۰۴ق/۱۹۸۴م.
[۷] EI۲.
؛ نفوذ شیخ زاویۀ تمگروت نیز تا حدی بود که در امور مملکتی هم مداخله می‌کرد.
[۸] التر، عزیر سامح، الاتراک العثمانیون فی افریقیا الشمالیة، ج۱، ص۳۴۸، ترجمۀ محمود علی عامر، بیروت، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م.
[۹] التر، عزیر سامح، الاتراک العثمانیون فی افریقیا الشمالیة، ج۱، ص۳۸۹، ترجمۀ محمود علی عامر، بیروت، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م.

پس از مرگ سیدی محمد بن ناصر ریاست زاویۀ ناصریۀ تمگروت به صورت موروثی در خاندان او باقی ماند. امروزه مقبرۀ افراد این خاندان در زاویۀ تمگروت باقی است. این مقبره پس از آتش‌سوزی ۱۲۸۶ق/۱۸۶۹م بازسازی شد
[۱۰] EI۲.


۴ - مشاهیر تمگروت


ابوعبدالله درعی و احمد درعی دو تن از مشاهیر و دانشمندان تمگروت هستند.
[۱۱] حجی، محمد، جولات تاریخیة، ج۱، ص۲۰۳، بیروت، ۱۹۹۵م.
[۱۲] هربک، ا.، منابع مکتوب از سدۀ ۹ق/۱۵‌م، ج۱، ص۱۷۴، تاریخ عمومی افریقا، ترجمۀ حسن انوشه و یحیی مدرسی، تهران، ۱۳۷۲ش.


۵ - آثار باقی مانده


از آثار باقی‌مانده در تمگروت کتابخانۀ ناصریه است که محمد بن ناصر درعی آن را بنیان نهاد و فرزندانش بر شمار کتاب‌های آن افزودند.
[۱۳] حجی، محمد، جولات تاریخیة، ج۱، ص۱۲۷، بیروت، ۱۹۹۵م.


۶ - فهرست منابع


(۱) التر عزیر سامح، الاتراک العثمانیون فی افریقیا الشمالیة، ترجمۀ محمود علی عامر، بیروت، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م.
(۲) ابن عربی صدیق، المغرب، بیروت، ۱۴۰۴ق/۱۹۸۴م.
(۳) حجی محمد، جولات تاریخیة، بیروت، ۱۹۹۵م.
(۴) هربک ا، منابع مکتوب از سدۀ ۹ق/۱۵‌م، تاریخ عمومی افریقا، ترجمۀ حسن انوشه و یحیی مدرسی، تهران، ۱۳۷۲ش.
(۵) EI۲.

۷ - پانویس

 
۱. ↑ ابن عربی، صدیق، المغرب، ج۱، ص۱۵۴، بیروت، ۱۴۰۴ق/۱۹۸۴م.
۲. ↑ EI۲.
۳. ↑ حجی، محمد، جولات تاریخیة، ج۱، ص۱۲۷، بیروت، ۱۹۹۵م.
۴. ↑ حجی، محمد، جولات تاریخیة، ج۱، ص۲۸۹-۲۹۰، بیروت، ۱۹۹۵م.
۵. ↑ التر، عزیر سامح، الاتراک العثمانیون فی افریقیا الشمالیة، ج۱، ص۳۴۸، ترجمۀ محمود علی عامر، بیروت، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م.
۶. ↑ ابن عربی، صدیق، المغرب، ج۱، ص۱۵۴، بیروت، ۱۴۰۴ق/۱۹۸۴م.
۷. ↑ EI۲.
۸. ↑ التر، عزیر سامح، الاتراک العثمانیون فی افریقیا الشمالیة، ج۱، ص۳۴۸، ترجمۀ محمود علی عامر، بیروت، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م.
۹. ↑ التر، عزیر سامح، الاتراک العثمانیون فی افریقیا الشمالیة، ج۱، ص۳۸۹، ترجمۀ محمود علی عامر، بیروت، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م.
۱۰. ↑ EI۲.
۱۱. ↑ حجی، محمد، جولات تاریخیة، ج۱، ص۲۰۳، بیروت، ۱۹۹۵م.
۱۲. ↑ هربک، ا.، منابع مکتوب از سدۀ ۹ق/۱۵‌م، ج۱، ص۱۷۴، تاریخ عمومی افریقا، ترجمۀ حسن انوشه و یحیی مدرسی، تهران، ۱۳۷۲ش.
۱۳. ↑ حجی، محمد، جولات تاریخیة، ج۱، ص۱۲۷، بیروت، ۱۹۹۵م.


۸ - منبع


دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «تَمْگْروت»، شماره۶۰۸۹.    

رده‌های این صفحه : مقالات دانشنامه بزرگ اسلامی | مقالات دانشنامه جهان اسلام




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.