تذییلتذییل، ذکر جمله مستقل در ادامه کلامی تام، به منظور تقریر و تکمیل آن؛ از فنون بلاغت است. ۱ - تعریفیکی از اسلوب‌های بلاغی و بدیعی قرآن که از انواع «اطناب به زیاده» شمرده شده «تذییل» است. ۲ - معنای لغوی و اصطلاحی«تذییل» مصدر باب تفعیل از ریشه «ذیل» به معنای چیزی را ذیل چیز دیگر قراردادن، و در اصطلاح به این معنا است که پس از اتمام کلام، جمله‌ای مستقل به معنای همان کلام اول آورده شود تا منطوق یا مفهوم کلام، محقق شود و برای کسی که معنا را فهمیده است تقریر و تکمیل، و برای کسی که نفهمیده، آشکار و روشن شود؛ ۲.۱ - مثال۱. (ذلک جزیناهم بما کفروا وهل نجازی الا الکفور)؛ "این (عقوبت) را به (سزای) آنکه کفران کردند به آنان جزا دادیم و آیا جز ناسپاس را به مجازات می‌رسانیم". ۲. (وقل جاء الحق وزهق الباطل ان الباطل کان زهوقا)؛ "و بگو حق آمد و باطل نابود شد آری باطل همواره نابودشدنی است". [۶]
بستانی، بطرس، ۱۸۹۸ - ۱۹۶۹، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۳۱۵.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «تذییل». |