زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

وقایع کربلا در مقاتل الطالبین




کتاب مقاتل الطالبیین اثر ابوالفرج اصفهانی (۳۵۶ق) می‌باشد که در آن به گوشه ای از وقایع کربلا اشاره شده است.


۱ - گزارش محتوا


از میان شیعیان غیرامامی نیز، ابوالفرج اصفهانی که اموی نسب، ولی دارای گرایش شیعی بوده، (از کتاب مقاتل الطالبین او می‌توان این گرایش را استنباط کرد: اما نمی‌توان او را شیعه امامی دانست.) با تدوین کتاب مقاتل الطالبیین، ضمن نقل روایات مسند درباره قیام‌ها و کشته‌های خاندان ابوطالب، حدود ۴۴ صفحه را به مقتل امام حسین (علیه‌السّلام) و اهل بیت و اصحاب او و نیز اسارت خاندانش اختصاص داده است.
[۱] اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۷۸ ۱۲۲، تحقیق احمد صقر.    
در گزارش ابوالفرج از مقتل امام حسین (علیه‌السّلام)، ابتدا اسامی و چگونگی شهادت ۲۳ تن از شهدای بنی هاشم (با احتساب امام حسین (علیه‌السّلام) ) آمده، و در ادامه چگونگی شهادت مسلم بن عقیل در کوفه با تفصیل بیشتر گزارش شده است. وی در نهایت، جریان شهادت امام حسین (علیه‌السّلام) و سپس گوشه‌هایی از گزارش‌های مربوط به اسارت اهل بیت حضرت را آورده است و در مجموع، بنای وی بر ایجاز و عدم تفصیل بوده است.

۲ - سبک نگارش مقاتل الطالبیین


وی اخبار مربوط به حادثه کربلا را از چند راوی نقل کرده، اما بخش اصلی حادثه، یعنی شهادت امام حسین (علیه‌السّلام) و مقدمات آن را از ابومخنف نقل کرده است و در واسطه‌های میان او و ابومخنف، گاه به نام نصر بن مزاحم منقری،
[۲] اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۱۱۲.    
و گاه به نام ابوالحسن مدائنی
[۳] اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۸۶.    
[۴] اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۹۳ ۹۴.    
[۵] اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۱۰۸.    
[۶] اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۱۱۴.    
برمی‌خوریم. وی روایاتی نیز از امام سجاد (علیه‌السّلام)، امام باقر (علیه‌السّلام) و امام صادق (علیه‌السّلام) در این زمینه نقل کرده است.
[۷] اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۱۱۳.    
[۸] اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۱۱۲.    
[۹] اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۱۹۵.
[۱۰] اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۹۳.    
[۱۱] اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۸۹.    
[۱۲] اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۸۷.
[۱۳] اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۸۵.    
در برخی موارد، مانند گزارش چگونگی شهادت حضرت، چند روایت را ترکیب کرده و پس از ذکر سندها، یک جا، به نقل متن آنها پرداخته است. شیوه روایی و تاکید بر نقل اسناد توسط ابوالفرج، موجب شده که امکان نقد سندی در روایات او فراهم شود، و نیز از این راه، امکان احیای اثر از بین رفته ابومخنف در مقتل نیز (تا اندازه‌ای که) ابوالفرج از او نقل کرده) امکان پذیر شده است. ابوالفرج در برخی موارد، اشعاری نیز از شعرای مرثیه سرا مانند کمیت بن زید اسدی
[۱۴] اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۸۴.    
و سلیمان بن قته
[۱۵] اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۱۲۱.    
نقل کرده است.

۳ - پانویس

 
۱. ↑ اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۷۸ ۱۲۲، تحقیق احمد صقر.    
۲. ↑ اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۱۱۲.    
۳. ↑ اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۸۶.    
۴. ↑ اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۹۳ ۹۴.    
۵. ↑ اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۱۰۸.    
۶. ↑ اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۱۱۴.    
۷. ↑ اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۱۱۳.    
۸. ↑ اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۱۱۲.    
۹. ↑ اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۱۹۵.
۱۰. ↑ اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۹۳.    
۱۱. ↑ اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۸۹.    
۱۲. ↑ اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۸۷.
۱۳. ↑ اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۸۵.    
۱۴. ↑ اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۸۴.    
۱۵. ↑ اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ص۱۲۱.    


۴ - منبع

پیشوایی، مهدی، مقتل جامع سیدالشهداء، ج۱، ص۷۹_۸۰.


رده‌های این صفحه : امام حسین در کتب تاریخی | تاریخ زندگانی امام حسین | تاریخ نگاری | مقتل پیشوایی | مقتل جامع سیدالشهداء | نهضت عاشورا




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.