وجادهوجاده، از اصطلاحات علم حدیث بوده و به این معناست که راوی، کتاب یا روایاتی به خط شیخ را بیابد و از روی یقین به خط شیخ بودن آن را روایت کند. ۱ - واژهشناسیوجاده بر وزن کتابت از ریشه وجد (یافتن) به این معناست که راوی، کتاب یا روایاتی به خط شیخ را بیابد و ـ بی آن که معاصر او باشد، یا اگر معاصر است او را ملاقات کرده باشد ـ از روی یقین به خط شیخ بودن آن را روایت کند. وجاده نیز بسان کتابت می‌تواند همراه با اجازه، یا بدون اجازه باشد. همراه بودن وجاده با اجازه بدین صورت است که کتاب استاد را در زمان حیات پیدا کند، آنگاه از او اجازه نقل آن را بگیرد. یا شیخی دیگر که از اصحاب کتاب اجازه نقل کتاب‌های او را دارد، نقل کتاب پیدا شده به خط شیخ را اجازه دهد. وجاده همراه با اجازه از نظر همه محدثان نافذ است. در وجاده عاری از اجازه دو دیدگاه است: گروهی آن را ناکافی دانسته‌اند و معتقدند: نقل روایات به استناد وجادة ـ در صورتی که نسبت به خط شیخ یقین باشد ـ جائز است. آن دسته از روایات اهل بیت (علیه‌السّلام) که به کتابت حدیث فرمان داده، یا به نقل و روایت کتب بنی فضال، یا نقل روایات از کتبی که صاحبانش بخاطر تقیحه شدید از نقل آنها اجتناب کرده‌اند، اجازه داده‌اند همگی دلالت بر جواز وجاده دارند. [۱]
مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایة، ج۳، ص۱۷۱.
۲ - مثالکتاب فقه الرضا (علیه‌السّلام) که منصوب به امام علی بن موسی الرضا (علیه‌السّلام) است، از طریق وجاده نقل شده است؛ زیرا این کتاب را قاضی امیرحسین نزد گروهی از شیعیان قم که وارد مکه مکرمه شده بودند، یافت. [۴]
مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایة، ج۳، ص۱۸۶.
از میان شیوه‌های هشتگانه، آنچه که بیشتر در تاریخ حدیث و تحدیث اتفاق افتاده و راویان براساس این گونه تحمل، روایات را نقل کرده‌اند، سه طریق نخست؛ یعنی سماع، قرائت و اجازه است. و از میان این سه طریق بیشترین نقش از آن سماع است.۳ - عناوین مرتبططرق تحمل حدیث؛ اصطلاحات رایج محدثان؛ اصطلاحات حدیثی. ۴ - پانویس
۵ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «اصطلاحات حدیثی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۱/۲۹. سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «تحمل حدیث، شرایط و طرق آن»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۱/۲۹ رده‌های این صفحه : اصطلاحات حدیثی | طرق تحمل حدیث
|