نقض فتوانقض فتوا به تبدّل رأی مجتهد در مقام فتوا اطلاق می‌شود و در علم اصول فقه کاربرد دارد. ۱ - توضیحنقض فتوا، مقابل نقض قضا(حکم) بوده و هر دو از اقسام نقض اجتهاد به شمار می‌رود؛ بنابراین، نقض اجتهاد و تبدل رأی مجتهد، در دو مقام قابل بررسی است: ۱. در مقام عمل و افتا. ۲. در مقام قضا و رفع خصومت بین. برخی از علما در «نقض اجتهاد»، بین مقام افتا و مقام قضا فرق گذاشته‌اند؛ برای مثال، « غزالی » در مقام افتا به جواز «نقض فتوا»، اما در مقام قضا به عدم جواز معتقد شده است. معتقدین به عدم جواز نقض فتوا ، به ادله‌ای استدلال نموده‌اند؛ از جمله این که اگر نقض فتوا جایز باشد لازمه آن حرج شدید بر مکلفان است، چون باید تمامی اعمال سابق خود را که مطابق فتوای اول بوده اعاده نمایند و حال آن که حرج از مکلفان برداشته شده است. [۱]
بحرالعلوم، محمد، الاجتهاد اصوله و احکامه، ص۲۱۴.
[۴]
میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن، قوانین الاصول، ج۲، ص۲۵۵.
۲ - عناوین مرتبطتبدل اجتهاد. ۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۸۵۱، برگرفته از مقاله «نقض فتوا». رده‌های این صفحه : نقض
|