نعمت آزادی (قرآن)آزادی یکی از نعمت‌های خداوند به بندگانش است.در این مقاله آیات مرتبط با نعمت بودن آزادی معرفی می‌شوند. ۱ - آزادی از بردگیآزادى زید بن حارثه از بردگی، نعمت اعطايى خدا به وى: «وَ إِذْ تَقُولُ لِلَّذِي أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِ ... فَلَمَّا قَضى زَيْدٌ مِنْها وَطَراً ...؛به خاطر بياور زماني را كه به كسي كه خداوند به او نعمت داده بود و تو نيز به او نعمت داده بودي ميگفتي ... هنگامي كه زيد از همسرش جدا شد....» مقصود از «الذى انعم الله عليه» زيد بن حارثه و انعام خدا بر وى براى آزادى او از بردگى است. ۲ - نعمت آزادی از ظلمآزادى از ستم، نعمتى سزاوار ستایش: ۱. «وَ إِذْ قالَ مُوسى لِقَوْمِهِ اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ أَنْجاكُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُوءَ الْعَذابِ وَ يُذَبِّحُونَ أَبْناءَكُمْ وَ يَسْتَحْيُونَ نِساءَكُمْ وَ فِي ذلِكُمْ بَلاءٌ مِنْ رَبِّكُمْ عَظِيمٌ؛و بخاطر بياور هنگامي را كه موسی به قومش گفت نعمت خدا را بر خود به ياد داشته باشيد، زماني كه شما را از (چنگال) آل فرعون رهائي بخشيد، همانها كه شما را به بدترين وجهي عذاب مي‌كردند و پسرانتان را سر مي‌بريدند و زنانتان را (براي خدمتكاري) زنده مي‌گذاشتند، و در اين، آزمايش بزرگي از طرف پروردگارتان بود. » ۲. «فَإِذَا اسْتَوَيْتَ أَنْتَ وَ مَنْ مَعَكَ عَلَى الْفُلْكِ فَقُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي نَجَّانا مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ؛و هنگامي كه تو و همه كساني كه با تو هستند بر كشتي سوار شديد بگو ستايش خدائي را كه ما را از قوم ستمگر نجات بخشيد.» ۳. «وَ لَقَدْ مَنَنَّا عَلى مُوسى وَ هارُونَ وَ نَجَّيْناهُما وَ قَوْمَهُما مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ؛ما به موسي و هارون نعمت بخشيديم. آنها و قومشان را از اندوه بزرگ نجات داديم.» ۲.۱ - آزادی حضرت یوسفآزادى یوسف علیه‌السلام از زندان، احسان الهى و نعمتى شايسته يادآورى: «و رفع أبويه على العرش و خرّوا له سجدا و قال يأبت هذا تأويل رءيى من قبل قد جعلها ربّى حقّا و قد أحسن بى اذ أخرجنى من السجن ...؛و پدر و مادر خود را بر تخت نشاند و همگي به خاطر او به سجده افتادند و گفت پدر! اين تحقق خوابي است كه قبلا ديدم خداوند آنرا به حقيقت پيوست، و او به من نيكي كرد هنگامي كه مرا از زندان خارج ساخت....» ۲.۲ - آزادی بنیاسرائیلآزادى بنی‌اسرائیل از ستم آل‌فرعون، نعمتى بزرگ از سوى خدا: ۱.«وَ إِذْ نَجَّيْناكُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُوءَ الْعَذابِ يُذَبِّحُونَ أَبْناءَكُمْ وَ يَسْتَحْيُونَ نِساءَكُمْ وَ فِي ذلِكُمْ بَلاءٌ مِنْ رَبِّكُمْ عَظِيمٌ؛و (نيز به خاطر بياوريد) آنزمان كه شما را از چنگال فرعونيان رهائي بخشيديم كه همواره شما را به شديدترين وجهي آزار مي‌دادند: پسران شما را سر مي‌بريدند و زنان شما را (براي كنيزي) زنده نگه مي‌داشتند و در اين، آزمايش سختي از طرف پروردگار براي شما بود.» «بلاء» به معناى نعمت و محنت و آزمون آمده، و مشارٌاليه «ذلكم» مصدر فعل «انجينا» است. برداشت فوق بر اساس معناى اول «بلا» است. ۲. «وَ إِذْ أَنْجَيْناكُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُوءَ الْعَذابِ يُقَتِّلُونَ أَبْناءَكُمْ وَ يَسْتَحْيُونَ نِساءَكُمْ وَ فِي ذلِكُمْ بَلاءٌ مِنْ رَبِّكُمْ عَظِيمٌ؛بخاطر بياوريد زماني را كه از (چنگال) كسان فرعون نجاتتان بخشيديم آنها كه مرتبا شما را شکنجه مي‌دادند، پسرانتان را ميكشتند و زنانتان را (براي خدمتكاري) زنده مي‌گذاشتند و در اين آزمايش بزرگي از ناحيه خدا براي شما بود.» ۳. «وَ إِذْ قالَ مُوسى لِقَوْمِهِ اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ أَنْجاكُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُوءَ الْعَذابِ وَ يُذَبِّحُونَ أَبْناءَكُمْ وَ يَسْتَحْيُونَ نِساءَكُمْ وَ فِي ذلِكُمْ بَلاءٌ مِنْ رَبِّكُمْ عَظِيمٌ وَ إِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكُمْ لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ وَ لَئِنْ كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذابِي لَشَدِيدٌ؛و بخاطر بياور هنگامي را كه موسي به قومش گفت نعمت خدا را بر خود به ياد داشته باشيد، زماني كه شما را از (چنگال) آل فرعون رهائي بخشيد، همانها كه شما را به بدترين وجهي عذاب مي‌كردند و پسرانتان را سر مي‌بريدند و زنانتان را (براي خدمتکاری) زنده مي‌گذاشتند، و در اين، آزمايش بزرگي از طرف پروردگارتان بود. (همچنين) بخاطر بياوريد هنگامي را كه پروردگارتان اعلام داشت كه اگر شكر گزاري كنيد (نعمت خود را) بر شما خواهم افزود و اگر كفران كنيد مجازاتم شديد است!» ۳ - پانویس۴ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱، ص۳۰۱، برگرفته از مقاله «نعمت آزادی». مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۰، ص۵۵۰، برگرفته از مقاله «نعمت آزادی». |