ملازمه حکم عقل عملی و شرعملازمه میان حسن یا قبح چیزی نزد عقل با تعلق امر یا نهی شارع به آن را ملازمه حکم عقل عملی و شرع گویند. ۱ - تعریفملازمه حکم عقل عملی و شرع، مقابل ملازمه حکم عقل نظری و شرع بوده و مراد از آن این است که میان حکم عقل عملی و حکم شرع همراهی و هم سویی وجود دارد؛ ۲ - توضیحیعنی هر کاری را عقل عملی نیکو بداند، شرع نیز آن را نیکو می‌شمارد و هر چیزی را که عقل به قبح آن حکم کند، شرع نیز به قبح و ناپسند بودن آن حکم می‌کند. ۳ - وجود یا عدم ملازمهدر این که چنین ملازمه‌ای وجود دارد یا نه اختلاف است: مشهور اصولیون به ملازمه اعتقاد دارند و در مقابل، کسانی مانند اخباری‌ها و برخی اصولی‌ها چنین ملازمه‌ای را نمی‌پذیرند. اشاعره این ملازمه را محال می‌دانند. ۳.۱ - دلیل اثبات ملازمهبرای اثبات ملازمه چنین استدلال شده است که شارع ، یکی از عقلا، بلکه بزرگ آنان است، و آن چه عقلا بگویند، شارع نیز با آن ها همراه است. ۳.۲ - دلیل انکار ملازمهمنکران می‌گویند: حکم عقل به حسن و قبح چیزی، برای وادار نمودن مکلف به عمل بر طبق آن کافی است و به حکم شارع نیاز نیست، و الّا آن حکم لغو می‌باشد. [۴]
موسوی بجنوردی، محمد، مقالات اصولی، ص۵۴.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «ملازمه حکم عقل عملی و شرع». رده‌های این صفحه : مستقلات عقلیه
|