معنای ایجادیمعنای ایجادی، معنای ایجاد شده به سبب استعمال لفظ می باشد. ۱ - تعریفمعنای ایجادی، مقابل معنای اخطاری بوده و عبارت است از معنایی که با قطع نظر از استعمال، دارای واقعیتی ( تقرر و ثبوت ) در خارج و یا در ذهن و عالم مفهوم نیست، بلکه استعمال لفظ در معنا ، سبب ایجاد معنا در ذهن مخاطب می‌گردد نه خطور آن؛ یعنی استعمال به مثابه یک علت ایجاد کننده است که معنا را ایجاد می‌کند، مانند: معانی حروف که قبل از استعمال، هیچ گونه ثبوت و واقعیتی در خارج و در ذهن ندارد و به محض استعمال، ایجاد می‌گردد. ۱.۱ - از دیدگاه مرحوم نائینینکته اول: مرحوم « محقق نایینی » معانی حرفی را معانی ایجادی، و معانی اسمی را معانی اخطاری می‌داند. ۱.۲ - از دیدگاه شهید صدرنکته دوم: « شهید صدر » ایجادی بودن معنای حرفی را به گونه‌ای متفاوت از مرحوم « نایینی » تفسیر می‌کند. به نظر «شهید صدر» ایجادی بودن معانی حرفی به معنای ایجاد مصداق ربط و حقیقت ربط در ذهن است؛ یعنی معانی حرفی از یک نظر، مفهوم ربط و از نظر دیگر، مصداق ربط است؛ اما مرحوم «نایینی» ایجادی بودن معنای حرفی را به معنای ایجاد ربط مفهومی میان اجزای کلام می‌داند. [۸]
سیری کامل در اصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۱، ص۳۷۰.
[۹]
سیری کامل در اصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۱، ص۴۲۸.
[۱۰]
مباحث اصولی، فاضل لنکرانی، محمد، ص (۳۲۶-۳۲۵).
۲ - عناوین مرتبطمعنای اخطاری. ۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۷۵۵، برگرفته از مقاله «معنای ایجادی». رده‌های این صفحه : معانی الفاظ
|