محمد بن جعفر دیباجابوجعفر محمد بن جعفر بن محمد (علیهماالسلام) دیباج (م ۲۰۳ق)، فرزند امام صادق (علیهالسّلام) و از محدثان شیعه قرن دوم و سوم هجری قمری بود. دیباج در دوران خلافت مامون در حجاز خروج کرد ولی بعد از حمله سپاه مامون به اسارت در آمد. ۱ - معرفی اجمالیابوجعفر محمد بن جعفر بن محمد (علیهماالسلام) دیباج علوی هاشمی، را به خاطر صورت زیبایش به دیباج ملقب کردند. پدرش امام صادق (علیهالسّلام)، و مادرش ام ولد بود. وی نزد پدر و دیگران علم حدیث را فرا گرفت. محمد دیباج در دوران خلافت مامون (۱۹۸-۲۱۸ق) در حجاز خروج کرد و مردم حجاز با او بیعت نموده و به او لقب امیر مؤمنان دادند. او اولین فرد از بنی الحسین (علیهالسّلام) بود که سال ۲۰۰ق برای امر خلافت با او بیعت صورت پذیرفت. مامون، عیسی جلودی را جهت سرکوبی وی به مکه فرستاد و با حمله سپاه مامون، یارانش از گرد او متفرق شدند و دیباج به اسارت در آمد. او را از حجاز به نزد مامون در خراسان فرستادند. علمای شیعه او را فردی شجاع، عابد، فاضل و محدث بهشمار آوردهاند و کسانی چون موسی بن سلمه، محمد بن ابی عمر و اسحاق بن موسی از او روایت کردهاند. وی دارای مطلبی بود که از پدرش روایت کرده است. سرانجام وی در سال ۲۳۰ق در خراسان از دنیا رفت و مامون خود بر او نماز گزارد. [۱۰]
استرآبادی، محمد بن علی، منهج المقال، ص۲۸۹.
[۱۳]
مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۲، ص۹۵.
۲ - پانویس۳ - منبع• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۶۹۴، برگرفته از مقاله «محمد دیباج». ردههای این صفحه : درگذشتگان سال 203 (قمری) | راویان موثق شیعه قرن 2 (قمری) | راویان موثق شیعه قرن 3 (قمری) | شخصیتهای قرن 2 (قمری) | شخصیتهای قرن 3 (قمری) | فرزندان امام صادق | مؤلفان شیعه قرن 2 (قمری) | مؤلفان شیعه قرن 3 (قمری)
|