زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

متروک (حدیث)





متروک، از اصطلاحات بکار رفته در علم حدیث بوده و به حدیثی که راوی آن متهم به کذب، معروف به کذب، کثیر الاشتباه، متجاهر به فسق و یا کثیر الغفله باشد، گفته می‌شود.


۱ - توضیح اصطلاح



یکی از اقسام عمده حدیث، حدیث ضعیف است.
حدیث ضعیف دارای اقسامی است که از جمله آنها حدیث متروک است.

۲ - تعریف حدیث متروک



حدیث متروک حدیثی است که راوی آن دارای یکی از خصوصیات ذیل باشد:
ا - متهم به کذب - روایت را تنها راوی دارای چنین خصوصیتی نقل کند و روایت مخالف با قواعد معلومه باشد -
ب - معروف به کذب - هر چند در نقل حدیث دروغی از وی شنیده نشده باشد -
ج - کثیر الاشتباه.
د - متجاهر به فسق
هـ - کثیر الغفله

۳ - تعریف دیگر



برخی گفته‌اند: حدیث متروک حدیثی است که راوی غیر ثقه آن را مخالف با نقل مشهور نقل کند.
بر شماری حدیث متروک از اقسام حدیث مشترک، غلط شایع است بلکه باید آن را از پائین‌ترین مراتب حدیث ضعیف به حساب آورد.
علت این که محدثان، حدیث دارای چنین خصوصیات را متروک دانسته و موضوع به حساب نیاورده‌اند این است که صرف متهم به کذب‌بودن راوی و تفرد وی نسبت به نقل حدیث مجوز برای حکم به موضوع‌بودن آن نیست.

۴ - تعبیرات مترادف



مرادف‌های آن عبارتند از حدیث متروک، خبر متروک، اخبار متروک، روایت متروک.
[۶] مدیرشانه‌چی، کاظم، درایة الحدیث، ص۴۶.
[۸] شرح شرح نخبة الفکر فی مصطلحات اهل الاثر، ص۱۳۰.
[۹] علامه نجفی، سیدضیاءالدین، ضیاء الدرایه، ص۳۶.
[۱۰] مدیرشانه‌چی، کاظم، علم الحدیث، ص۱۵۹.
[۱۱] مدیرشانه‌چی، کاظم، علم الدرایه، ص۱۴۳.
[۱۵] تهانوی، محمدعلی، کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، ج۱، ص۲۲۸.
[۱۶] مامقانی، عبدالله، مستدرکات مقباس الهدایه، ج۵، ص۲۴۲.
[۱۷] مامقانی، عبدالله، مستدرکات مقباس الهدایه، ج۶، ص۲۶.
[۱۸] مامقانی، عبدالله، مستدرکات مقباس الهدایه، ج۶، ص۲۶.
[۱۹] امقانی، عبدالله، تنقیح المقال، مستدرکات مقباس الهدایه، ج۶، ص۴۲.


۵ - پانویس


 
۱. سبحانی، جعفر، اصول الحدیث و احکامه، ص۹۵.    
۲. میرداماد، سیدمحمدباقر، الرواشح السماویة فی شرح الاحادیث الامامیه، ص۱۶۳.    
۳. سیوطی، عبدالرحمن، تدریب الراوی، ج۱، ص۲۸۰.    
۴. سیوطی، عبدالرحمن، تدریب الراوی، ج۱، ص۲۶۷.    
۵. مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۱۷، ص۳۲۷.    
۶. مدیرشانه‌چی، کاظم، درایة الحدیث، ص۴۶.
۷. قاری، علی بن محمد، شرح شرح نخبة الفکر، ص۳۳۷.    
۸. شرح شرح نخبة الفکر فی مصطلحات اهل الاثر، ص۱۳۰.
۹. علامه نجفی، سیدضیاءالدین، ضیاء الدرایه، ص۳۶.
۱۰. مدیرشانه‌چی، کاظم، علم الحدیث، ص۱۵۹.
۱۱. مدیرشانه‌چی، کاظم، علم الدرایه، ص۱۴۳.
۱۲. سخاوی، محمد بن عبدالرحمن، فتح المغیث، ج۲، ص۱۲۵.    
۱۳. سخاوی، محمد بن عبدالرحمن، فتح المغیث، ج۲، ص۱۳۰.    
۱۴. قاسمی، محمد، قواعد التحدیث، ص۱۳۱.    
۱۵. تهانوی، محمدعلی، کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، ج۱، ص۲۲۸.
۱۶. مامقانی، عبدالله، مستدرکات مقباس الهدایه، ج۵، ص۲۴۲.
۱۷. مامقانی، عبدالله، مستدرکات مقباس الهدایه، ج۶، ص۲۶.
۱۸. مامقانی، عبدالله، مستدرکات مقباس الهدایه، ج۶، ص۲۶.
۱۹. امقانی، عبدالله، تنقیح المقال، مستدرکات مقباس الهدایه، ج۶، ص۴۲.
۲۰. مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایه، ج۱، ص۳۱۵.    


۶ - منبع


پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «حدیث متروک»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۷/۱۶.    


رده‌های این صفحه : اصطلاحات حدیثی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.