لجنه توحید مصاحفلجنه توحید مصاحف، گروه مامور از طرف خلیفه سوّم برای تهیه مصحف واحد را می‌گویند. ۱ - تعریف«لَجْنه توحید مصاحف» که به آن انجمن یا مجمع تدوین یا همسان سازی قرآن نیز گفته‌اند، جمعی مرکب از اصحاب رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم بودند که به دستور عثمان مامور تهیه قرآنی یکدست و فارغ از هرگونه اختلاف قرائت شدند. ۲ - تاریخچه لجنهاین لجنه یا گروه، ابتدا چهار نفر به نام‌های زید بن ثابت ، سعید بن عاص ، عبدالله بن زبیر و عبدالرحمن بن حارث بودند، و ریاست آنان با زید بن ثابت بود؛ اما با توجه به اهمیت و دشواری کار، کسان دیگری نیز به ترتیب ذیل به این گروه پیوستند: ابیّ بن کعب ؛ مالک بن ابی عامر ؛ کثیر بن افلج ؛ انس بن مالک ؛ عبدالله بن عباس ؛ مصعب بن سعد ؛ عبدالله بن فطیمه. در این دوره، ریاست گروه با ابیّ بن کعب بود. در کتاب تاریخ قرآن رامیار آمده است: بر سر چهار نفر اولیه بحث و گفت و گو زیاد شده است. این افراد از وابستگان نزدیک خلیفه و از مطیعان دستگاه خلافت بوده و از طرف شخص او انتخاب شده‌اند. درباره زید بن ثابت نیز گفته‌اند او تنها کسی بوده که در آن جمع قریشی نبوده ولی وابستگی و حرف شنوی خاصی از دستگاه داشته است و حتی از بیعت با امام علی علیه‌السّلام کناره گرفته است. نکته مهم درباره آن سه تن قرشی این است که هر سه داماد عثمان بوده‌اند. [۲]
معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۱، ص۳۳۶.
[۳]
صالح، صبحی، ۱۹۲۶ -، مباحث فی علوم القرآن، ص۷۹.
[۴]
حمد، غانم قدوری، رسم المصحف دراسة لغویه تاریخیه، ص۱۱۰.
[۵]
رامیار، محمود، ۱۳۰۱ - ۱۳۶۳، تاریخ قرآن، ص۴۱۶.
[۶]
اشیقر، محمدعلی، لمحات من تاریخ القرآن، ص۱۵۷.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «لجنه توحید مصاحف». |