قاعده اشتراک (احکام)قاعده اشتراک (احکام)، اشتراک عالم و جاهل در تعلق تکالیف شرعی است. ۱ - تعریفقاعده اشتراک (احکام)، به معنای اشتراک تمامی مکلفان در مسئولیت داشتن نسبت به احکام شرعی است، چه عالم به احکام باشند و چه جاهل به آن. ۲ - نظر عالمان شیعهعالمان شیعه اجماع دارند که خداوند در واقع و لوح محفوظ، احکام را بر اساس مصالح و مفاسد جعل نموده است و هر انسانی که به سن تکلیف برسد و دارای رشد عقلی، بلوغ و قدرت باشد، نسبت به آنها مکلف است، چه عالم به آن باشد و چه جاهل، چه مسلمان باشد و چه کافر؛ به بیان دیگر، علم به احکام، شرط توجه تکلیف به مکلف و مورد خطاب قرار گرفتن وی نیست، هر چند شرط تنجّز و فعلیت تکلیف است. ۳ - نظر اشاعرهدر مقابل، اشاعره احکام خداوند را مختص عالم به آنها دانسته و معتقدند شخص غیر عالم در عالم واقع نیز مکلف نیست. [۲]
مقالات اصولی، موسوی بجنوردی، محمد، ص۷۱.
[۳]
شرح اصول فقه، محمدی، علی، ج۲، ص۱۰۶.
[۶]
سیری کامل در اصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۸، ص (۳۸۸-۳۲۷).
[۷]
کفایة الاصول، فاضل لنکرانی، محمد، ج۳، ص۴۶۳.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۶۱۱، برگرفته از مقاله «قاعده اشتراک». رده‌های این صفحه : قواعد فقهی
|