زمان تقریبی مطالعه: 7 دقیقه
 

فلسفه نزول قرآن (قرآن)





فلسفه نزول قرآن‌ با توجه به آیات قرآن عبارتند از:


۱ - اتمام حجت‌




۲ - انذار



قرآن، كتابى انذار دهنده، همانند ديگر کتابهای آسمانی :
هذا نَذِيرٌ مِنَ النُّذُرِ الْأُولى‌. طبق يك قول مقصود از «نذير» قرآن است.

۳ - بشارت‌




۴ - تبيين حقايق‌



••• تبيين همه حقايق (مربوط به دین و هدایت) از فلسفه‌هاى نزول قرآن:
بِالْبَيِّناتِ وَ الزُّبُرِ وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ.
وَ يَوْمَ نَبْعَثُ فِي كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيداً عَلَيْهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ جِئْنا بِكَ شَهِيداً عَلى‌ هؤُلاءِ وَ نَزَّلْنا عَلَيْكَ الْكِتابَ تِبْياناً لِكُلِّ شَيْ‌ءٍ وَ هُدىً وَ رَحْمَةً وَ بُشْرى‌ لِلْمُسْلِمِينَ.

••• بيان حقايق براى اختلاف كنندگان در مسائل دينى، حكمت نزول قرآن:
وَ ما أَنْزَلْنا عَلَيْكَ الْكِتابَ إِلَّا لِتُبَيِّنَ لَهُمُ الَّذِي اخْتَلَفُوا فِيهِ وَ هُدىً وَ رَحْمَةً لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ.

۵ - تثبيت مؤمنان‌



ثابت قدم نگه داشتن مؤمنان، از اهداف نزول قرآن:
قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ الْقُدُسِ مِنْ رَبِّكَ بِالْحَقِّ لِيُثَبِّتَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ هُدىً وَ بُشْرى‌ لِلْمُسْلِمِينَ.

۶ - تدبّر



تدبر در قرآن، از اهداف و دلايل نزول آن:
۱. أَ فَلا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَ لَوْ كانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ‌ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلافاً كَثِيراً.
۲. أَ فَلَمْ يَدَّبَّرُوا الْقَوْلَ أَمْ جاءَهُمْ ما لَمْ يَأْتِ آباءَهُمُ الْأَوَّلِينَ.
۳. كِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَيْكَ مُبارَكٌ لِيَدَّبَّرُوا آياتِهِ وَ لِيَتَذَكَّرَ أُولُوا الْأَلْبابِ.

۷ - تذكّر



تذکر و پند پذيرى خردورزان، فلسفه نزول قرآن:
۱. وَ كَذلِكَ أَنْزَلْناهُ قُرْآناً عَرَبِيًّا وَ صَرَّفْنا فِيهِ مِنَ الْوَعِيدِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ أَوْ يُحْدِثُ لَهُمْ ذِكْراً.
۲. سُورَةٌ أَنْزَلْناها وَ فَرَضْناها وَ أَنْزَلْنا فِيها آياتٍ بَيِّناتٍ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ.
۳. كِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَيْكَ مُبارَكٌ لِيَدَّبَّرُوا آياتِهِ وَ لِيَتَذَكَّرَ أُولُوا الْأَلْبابِ.
۴. لِنَجْعَلَها لَكُمْ تَذْكِرَةً وَ تَعِيَها أُذُنٌ واعِيَةٌ.

۸ - تصديق كتابهاى آسمانى‌



تصدیق کتابهای آسمانی، از فلسفه‌هاى نزول قرآن
[۱۷] برای توضیح بیشتر رجوع شود به مقاله اسماء و صفات قرآن (قرآن)، صفت مصدق.
:
۱. نَزَّلَ عَلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ وَ أَنْزَلَ التَّوْراةَ وَ الْإِنْجِيلَ.
۲. وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتابِ‌ ....

۹ - تفكّر



تفکر و تعقل، از دلايل نزول قرآن:
۱. الر تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ الْمُبِينِ‌ إِنَّا أَنْزَلْناهُ قُرْآناً عَرَبِيًّا لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ.
۲. بِالْبَيِّناتِ وَ الزُّبُرِ وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ.

۱۰ - تقوا



رعايت تقوا، فلسفه نزول قرآن:
وَ كَذلِكَ أَنْزَلْناهُ قُرْآناً عَرَبِيًّا وَ صَرَّفْنا فِيهِ مِنَ الْوَعِيدِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ أَوْ يُحْدِثُ لَهُمْ ذِكْراً.

۱۱ - حلّ اختلافات‌



حل اختلافها، از فلسفه‌هاى نزول قرآن بر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
وَ ما أَنْزَلْنا عَلَيْكَ الْكِتابَ إِلَّا لِتُبَيِّنَ لَهُمُ الَّذِي اخْتَلَفُوا فِيهِ وَ هُدىً وَ رَحْمَةً لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ.

۱۲ - شفا بخشى‌



شفا بخشى اهل ایمان از بيماريهاى روحى و غير آن، از دلايل نزول قرآن:
۱. وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ وَ لا يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إِلَّا خَساراً.
۲. وَ لَوْ جَعَلْناهُ قُرْآناً أَعْجَمِيًّا لَقالُوا لَوْ لا فُصِّلَتْ آياتُهُ ءَ أَعْجَمِيٌّ وَ عَرَبِيٌّ قُلْ هُوَ لِلَّذِينَ آمَنُوا هُدىً وَ شِفاءٌ وَ الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ فِي آذانِهِمْ وَقْرٌ وَ هُوَ عَلَيْهِمْ عَمًى أُولئِكَ يُنادَوْنَ مِنْ مَكانٍ بَعِيدٍ.

۱۳ - عبرت آموزى‌



••• نزول قرآن به طورى پى در پى، زمينه‌اى بر عبرت‌گیری و پند:
وَ لَقَدْ وَصَّلْنا لَهُمُ الْقَوْلَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ.

••• پندگيرى و عبرت آموزى، از اهداف نزول قرآن بر پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
۱. كِتابٌ أُنْزِلَ إِلَيْكَ فَلا يَكُنْ فِي صَدْرِكَ حَرَجٌ مِنْهُ‌ لِتُنْذِرَ بِهِ وَ ذِكْرى‌ لِلْمُؤْمِنِينَ.
۲. هذا بَلاغٌ لِلنَّاسِ وَ لِيُنْذَرُوا بِهِ وَ لِيَعْلَمُوا أَنَّما هُوَ إِلهٌ واحِدٌ وَ لِيَذَّكَّرَ أُولُوا الْأَلْبابِ.
۳. ما أَنْزَلْنا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لِتَشْقى‌ إِلَّا تَذْكِرَةً لِمَنْ يَخْشى‌.

۱۳.۱ - عبرت‌گیری خداترسان


تذكر و عبرت‌گيرى خدا ترسان، از اهداف نزول قرآن:
ما أَنْزَلْنا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لِتَشْقى‌ إِلَّا تَذْكِرَةً لِمَنْ يَخْشى‌.

۱۳.۲ - عبرت‌گیری خردمندان


پندگيرى خردمندان، از فلسفه‌هاى نزول قرآن:
هذا بَلاغٌ لِلنَّاسِ وَ لِيُنْذَرُوا بِهِ وَ لِيَعْلَمُوا أَنَّما هُوَ إِلهٌ واحِدٌ وَ لِيَذَّكَّرَ أُولُوا الْأَلْبابِ.

۱۴ - علم به توحيد



علم به توحید، از اهداف نزول قرآن:
هذا بَلاغٌ لِلنَّاسِ وَ لِيُنْذَرُوا بِهِ وَ لِيَعْلَمُوا أَنَّما هُوَ إِلهٌ واحِدٌ وَ لِيَذَّكَّرَ أُولُوا الْأَلْبابِ.

۱۵ - قضا



قضا و داوری پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله بين مردم بر اساس قرآن، علّت نزول آن:
۱. إِنَّا أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ لِتَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ بِما أَراكَ اللَّهُ وَ لا تَكُنْ لِلْخائِنِينَ خَصِيماً.
۲. وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِ‌ ... فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ‌ ....
۳. أَ فَغَيْرَ اللَّهِ أَبْتَغِي حَكَماً وَ هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ إِلَيْكُمُ الْكِتابَ مُفَصَّلًا وَ الَّذِينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ يَعْلَمُونَ أَنَّهُ مُنَزَّلٌ مِنْ رَبِّكَ بِالْحَقِّ فَلا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِينَ.

۱۶ - هدايت‌



هدایتگری، فلسفه نزول قرآن:
۱. قُلْ مَنْ كانَ عَدُوًّا لِجِبْرِيلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلى‌ قَلْبِكَ بِإِذْنِ اللَّهِ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ وَ هُدىً وَ بُشْرى‌ لِلْمُؤْمِنِينَ.
۲. وَ لَقَدْ جِئْناهُمْ بِكِتابٍ فَصَّلْناهُ عَلى‌ عِلْمٍ هُدىً وَ رَحْمَةً لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ.
۳. وَ ما أَنْزَلْنا عَلَيْكَ الْكِتابَ إِلَّا لِتُبَيِّنَ لَهُمُ الَّذِي اخْتَلَفُوا فِيهِ وَ هُدىً وَ رَحْمَةً لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ.

۱۶.۱ - هدایت به نور


خروج از تاريكيها و هدايت به سوى نور، از اهداف نزول قرآن بر پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
۱. الر كِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَيْكَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلى‌ صِراطِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ.
۲. لَهُ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ يُحْيِي وَ يُمِيتُ وَ هُوَ عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدِيرٌ.

۱۷ - پانویس


 
۱. رجوع شود به مقالات : ابزار اتمام حجت (قرآن) و اتمام حجت خدا (قرآن).
۲. برای توضیح بیشتررجوع شود به مقالات: ابزار انذار (قرآن)، انذار انسانها (قرآن)، انذار اهل مکه (قرآن)، انذار جنیان (قرآن)، انذار ظالمان (قرآن)، انذار عاقلان (قرآن) و انذار مشرکان (قرآن).
۳. نجم/سوره۵۳، آیه۵۶.    
۴. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج ۹، ص ۴۴۰.    
۵. رجوع شود به مقالات: بشارت آمرزش (قرآن)، بشارت به مؤمنان (قرآن) و بشارت‌های قرآن (قرآن).
۶. نحل/سوره۱۶، آیه۴۴.    
۷. نحل/سوره۱۶، آیه۸۹.    
۸. نحل/سوره۱۶، آیه۶۴.    
۹. نحل/سوره۱۶، آیه۱۰۲.    
۱۰. نساء/سوره۴، آیه۸۲.    
۱۱. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۶۸.    
۱۲. ص/سوره۳۸، آیه۲۹.    
۱۳. طه/سوره۲۰، آیه۱۱۳.    
۱۴. نور/سوره۲۴، آیه۱.    
۱۵. ص/سوره۳۸، آیه۲۹.    
۱۶. حاقّه/سوره۶۹، آیه۱۲.    
۱۷. برای توضیح بیشتر رجوع شود به مقاله اسماء و صفات قرآن (قرآن)، صفت مصدق.
۱۸. آل‌عمران/سوره۳، آیه۳.    
۱۹. مائده/سوره۵، آیه۴۸.    
۲۰. یوسف/سوره۱۲، آیه۱.    
۲۱. یوسف/سوره۱۲، آیه۲.    
۲۲. نحل/سوره۱۶، آیه۴۴.    
۲۳. طه/سوره۲۰، آیه۱۱۳.    
۲۴. نحل/سوره۱۶، آیه۶۴.    
۲۵. اسراء/سوره۱۷، آیه۸۲.    
۲۶. فصّلت/سوره۴۱، آیه۴۴.    
۲۷. قصص/سوره۲۸، آیه۵۱.    
۲۸. اعراف/سوره۷، آیه۲.    
۲۹. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۵۲.    
۳۰. طه/سوره۲۰، آیه۲.    
۳۱. طه/سوره۲۰، آیه۳.    
۳۲. طه/سوره۲۰، آیه۲.    
۳۳. طه/سوره۲۰، آیه۳.    
۳۴. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۵۲.    
۳۵. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۵۲.    
۳۶. نساء/سوره۴، آیه۱۰۵.    
۳۷. مائده/سوره۵، آیه۴۸.    
۳۸. انعام/سوره۶، آیه۱۱۴.    
۳۹. بقره/سوره۲، آیه۹۷.    
۴۰. اعراف/سوره۷، آیه۵۲.    
۴۱. نحل/سوره۱۶، آیه۶۴.    
۴۲. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۱.    
۴۳. حدید/سوره۵۷، آیه۲.    


۱۸ - منبع



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۳، ص۱۹۴، برگرفته از مقاله «فلسفه نزول قرآن».    


رده‌های این صفحه : موضوعات قرآنی | نزول قرآن




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.