فایده اصول فقهبر فواید مترتب بر علم اصول فقه « فایده اصول فقه» گفته می شود. ۱ - فایده علم اصولفایده اصول فقه، همان انگیزه تحصیل این علم میباشد، که عبارت است از توانایی بخشیدن به مکلف برای استنباط احکام شرعی از منابع اصلی آن ها. ۲ - تفاوت غرض و غایتبه دقت عقلی، غرض و غایت با یک دیگر تفاوت دارند؛ «غرض» فایدهای است که بر فعل فاعل مرید مترتب میشود، اما «غایت» معمولا در غیر آن به کار میرود. ۳ - تفاوت منفعت و فایدهمیان منفعت و فایده نیز فرق گذاشتهاند؛ «فایده»، همان غرض و غایت فعل و علت حرکت فاعل به سوی انجام فعل میباشد، اما «منفعت» چیزی است که از اول پیش بینی نشده و به آن توجه نبوده است؛ ۳.۱ - مثالبرای مثال، کسی که به قصد حج مسافرت مینماید، غرض و فایده مسافرت او انجام اعمال حج است، اما ممکن است در مسیر از مناظر زیبای طبیعی نیز نصیبی ببرد که از اول، این امر مورد نظر او نبوده است. ۴ - رابطه غرض، فایده و غایت با منفعتبنابراین، آن چه پیش از عمل در نظر گرفته میشود و علت تحقق آن عمل است، غرض، فایده و غایت نام دارد؛ اما بهرهای که طی عمل به دست میآید، بی آن که قبلا به ذهن آمده یا در ایجاد آن عمل مؤثر باشد، منفعت نامیده میشود. [۲]
تقریرات اصول، شهابی، محمود، ج۱، ص۲۲.
[۳]
مبادی فقه و اصول، فیض، علیرضا، ص۶۱.
۵ - پانویس
۶ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۵۹۸، برگرفته از مقاله «فایده اصول فقه». |