عبدالحسین‌خان فیلسوف‌الدوله زنوزی«میرزا عبد الحسین خان فیلسوف الدوله زنوزی» فرزند مرحوم علامه نامی، میرزا محمد حسن زنوزی و یکی از اعیان پزشکان و اطبای نوآور آذری در عصر خویش بود. ۱ - تاریخ ولادت«میرزا عبد الحسین خان فیلسوف الدوله زنوزی» در ۱۲۴۵ ش به دنیا آمد. ۲ - مراحل تحصیل و اساتیدمقدمات علوم قدیمه و طب را در تبریز آموخت، سپس به تهران رفت و از دکتر تولوزان فرانسوی، طبیب مخصوص ناصرالدین شاه، طب جدید را تحصیل کرد. پس از مراجعت به تبریز، مطب باز کرد و طبق اصول طب جدید به معالجه بیماران پرداخت. چون مردی متدین، پرهیزگار و صاحب فضل بود، همه به وی مراجعه می‌کردند و از طریق او به طب جدید اعتماد کردند. اگر او نبود طب جدید در تبریز، چندان پیشرفت نمی‌کرد. او در خانواده‌ای اهل علم و فرهنگ به دنیا آمد و طی تحصیلات علمی و طبی خود در آذربایجان، از محضر سید علی مرعشی معروف به سید الحکما و تعدادی دیگر از اطبای نامی وقت استفاده کرد و در هر دو قسمت طب علمی و عملی، گام‌های مؤثری برداشت. سالیان درازی در تبریز به طب و پزشکی پرداخت و کتاب‌های ارزشمندی نیز تالیف کرد. ۳ - فقها ی صاحب نامی خاندان زنوزیدر خاندان زنوزی و در نسل‌های متمادی آن‌ها، علما، فقها و ادبای صاحب نامی ظهور یافتند که یکی از آن‌ها عبد الحسین خان فیلسوف الدوله و دیگری، برادر او آقا میرزا رضی آقا مجتهد از علمای بزرگ تبریز بود. وی علی رغم تسلط به مفاهیم پزشکی سنتی و داشتن اطلاع از کتب قدیم، از تحولات علمی جدید در قلمرو پزشکی غافل نبود و لذا برای آشنایی و افزایش آگاهی مردم تبریز با طب جدید کمک فراوانی کرد. ۴ - القاب میرزا عبد الحسیناو ابتدا به عنوان رکن الحکماء و سپس با لقب فیلسوف الدوله اشتهار یافت و سپس، طبیب معالج محمد علی میرزا، ولیعهد قاجار مقیم تبریز شد. ۵ - تالیفاتاز تالیفات وی می‌توان به این نگاشته‌ها اشاره کرد: ۱. تاریخ تبریز. ۲. الجدریه. ۳. الجذامیه. ۴. حاشیه تحریر اقلیدس. ۵. مطرح الانظار فی تراجم اطباءالاعصار. ۶. معرفة السموم ناصری. ۷. مفتاح الادویه. ۸. گریپ. ۹. رساله‌ای در مرض آنفولوآنزا. ۶ - وفاتوی در اواخر عمر از تبریز به قم رفت و چند سال مقیم آن جا بود. در قم ریاست بیمارستان را بر عهده داشت. پس از آن به مشهد رفت و در سال ۱۳۶۰ ق، ۱۳۲۰ ش در آنجا وفات یافت. ۷ - عناوین مرتبطمطرح الانظار فی تراجم اطباء الاعصار و فلاسفة الامصار ۸ - منبعنرم افزار جامع طب، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. |