شمس‌الدین مقدسیابوعبدالله محمد بن احمد بن ابوبکر مقدسی بشاری (متوفای ۳۸۰ق)، معروف به شمس‌الدین مقدسی جغرافی‌دان و جهانگرد فلسطینی و نویسنده کتاب «أحسن التقاسیم فی معرفة الأقالیم». او سرانجام به سال ۳۸۰ق در ۴۵ سالگی درگذشت. ۱ - معرفی اجمالیابوعبدالله، محمد بن احمد بن ابوبکر بنّاء شامی مقدسی بشاری، ملقب به شمس‌الدین، جهانگرد و جغرافی‌دان بود. در «بیت‌المقدس» زاده و بدان جا منسوب شد. او تجارت را پیشه خود کرد و به سفرهایی رفت که موجب آگاهی او به تاریخ و احوال سرزمین‌ها شد. وی اکثر سرزمین های اسلامی سیاحت کرد و به مردم شناخت پیدا کرد و در مورد عقاید آنان، تحقیق کرد و با روش های معیشت آنان به طور ملموس آشنا شد. از آنچه در کتابخانه‌ها بود تحقیق، و با علمایی که برمی‌خورد، بحث می‌کرد. پس از آن، به شهر شیراز رفت و کتاب أحسن التقاسیم فی معرفه الأقالیم را تصنیف کرد. وی واپسین نفر از جغرافی‌دانان بزرگ بود. او روش جغرافی‌دانان پیشین را از لحاظ توجه به نقشه و مبنا قراردادن آن در مطالعه جغرافی، پی گرفت. او تقسیم جهان اسلام به اقالیم گوناگون را دوباره مطرح کرد و برای هر اقلیمی، صورت یا شکلی را قرار داد. جدّ او، بنّا بود و به واسطه ساختن بندر عَکّا در زمان احمد بن طولون مشهور شد، لذا مقدسی به لقب بنّا نیز معروف است. او در ۴۵ سالگی از دنیا رفت. [۲]
د. نقولا زياده، الجغرافیة و الرحلات عند العرب، ص ۴۷؛
[۳]
حمیده، عبدالرحمن، أعلام الجغرافیین العرب، ص۲۵۵.
[۴]
مال‌الله، علي محسن عيسى، ادب الرحلات عند العرب فی المشرق، ص۱۲۳.
[۵]
کراچکوفسکی، ایگناتی یولیانوویچ، تاریخ الادب الجغرافی، ج۱، ص۲۰۸.
[۶]
کراچکوفسکی، ایگناتی یولیانوویچ، تاریخ الادب الجغرافی، ج۱، ص۲۱۵.
۲ - پانویس
۳ - منبععبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۳۲۷. رده‌های این صفحه : جغرافی‌دانان قرن 4 (قمری) | جهانگردان مسلمان قرن 4 (قمری) | درگذشتگان سال 380 (قمری) | شخصیت‌های قرن 4 (قمری)
|