زمان تقریبی مطالعه: 5 دقیقه
 

رسائل حجابیه (کتاب)





« رسائل حجابيه( شصت سال تلاش علمى در برابر بدعت كشف حجاب)» مجموعه ۳۳ رساله و كتاب است كه از سال ۱۲۹۰ تا ۱۳۴۸ ش درباره حجاب نوشته شده و توسط جناب آقاى رسول جعفریان و به زبان فارسی گرد آمده است.


۱ - درباره کتاب



به دليل طرح كشف حجاب كه پس از مشروطيت اوج گرفت، بسيارى از علما و دانشمندان اسلامى به دفاع از حجاب پرداختند و آثار زيادى در اين باب تدوين شد. مؤلف، اين آثار را از منابع مختلف گردآورى و ضمن تحقيق و تصحيح، آنها را به چاپ رسانده است. رساله‌ها و كتاب‌هاى اين مجموعه دو جلدى مختلف است. برخى رساله‌ها به جنبه‌هاى اجتماعى حجاب پرداخته‌اند و تعدادى از آنها نيز به مباحث علمى و فقهى اختصاص دارند.

۲ - انگيزه تأليف



مؤلف، بر اين باور است كه بحث حجاب هم‌چنان بحثى رايج و مهم است كه گاه تحت عناوينى مانند دفاع از حقوق زنان و نهضت آزادى زنان مورد هجمه قرار مى‌گيرد. حجاب، امروزه در ميان زنان كشورهاى در حال توسعه كه روزگارى كمتر زمينه مقبوليت داشته، مورد استقبال مجدد قرار گرفته است و حتى خود غرب نيز به نوعى با روى‌كرد جديد زنان به حجاب مواجه است.
مؤلف، ضمن آن‌كه برخى از ديدگاه‌هاى مطرح شده در اين آثار را افراطى مى‌داند، طرح چنين ديدگاه‌هايى را به دو دليل مفيد و سازنده خوانده است: نشان دادن تلاش مدافعان سنت دينى در برابر بدعت‌ها( از جمله بدحجابى) و آشنايى محققان با ديدگاه‌هاى متفاوتى كه در اين باره مطرح شده است.

۳ - ساختار و گزارش محتوا



مؤلف، ضمن مأخذ يابى منابع اين رساله‌ها، در ابتداى هر رساله مقدمه‌اى در شرح حال نويسنده و ارائه برخى از ديدگاه‌هاى وى تدوين كرده است. رساله‌ها به ترتيب تاريخى تنظيم شده و تعداد ۲۸ رساله در جلد اول و پنج رساله باقى مانده در جلد دوم درج شده است. مؤلف، در مقدمه مفصلى كه بر اين رساله‌ها نگاشته است به نخستين برخوردها با پديده بى‌حجابى اشاره مى‌كند. وى معتقد است رساله ناصریه ، رساله میزان الملل و رساله اتحاد اسلام از جمله اولين آثارى است كه در زمينه مبارزه با بى‌حجابى به نگارش درآمده است.
هم‌چنين به روش بحث و استدلالى كه در اين رساله‌ها آمده است اشاره مى‌كند. به اعتقاد وى در نگارش اين رساله‌ها نوعى از عقل‌گرايى در قضاياى كلامى و فقهى و تاريخى مشهود است و اين روى‌كرد به دليل ورود تجدد به ايران بوده. علماى اين دوره براى پاسخ گويى به اشكالات نسل جديد متأثر از تجدد، جهت گيرى استدلال‌هاى فقهى خود را متناسب با اين فضا تغيير دادند و در كنار استدلال به قرآن و حديث، از تفهيم عقلايى و بيان فلسفه حجاب نيز بهره گرفتند.
در پايان جلد دوم، مؤلف با اشاره به برخى از كتاب‌شناسى‌هايى كه در باره حجاب وجود داشته است، خود به تدوين يك كتاب‌شناسى اقدام كرده و پس از آن تصاوير برخى از رساله‌هاى حجابيه را ضميمه نموده است.

۳.۱ - عناوين رساله‌ ها


عناوين رساله‌هاى اين مجموعه عبارتند از: بدعت كشف حجاب در ايران، نوشته رسول جعفریان . رساله وجوب حجاب، نوشته محمد صادق ارومى فخر الاسلام. سدول الجلباب فى وجوب الحجاب، تأليف آيت الله سيد عبد الله بلادى بوشهرى. رساله شريفه لزوم حجاب، اثر چند نفر از مشروطه خواهان. رساله ردّ كشف حجاب، تأليف سید اسد الله خرقانی . فلسفه حجاب، ابو عبد الله زنجانى. صواب الخطاب في إتقان الحجاب، اثر مير هاشم مجتهد مرندى خويى. حجاب پرده دوشيزگان، تأليف محمد حسن حائرى مازندرانى. لب اللباب في فلسفة الحجاب، نوشته سيد علی اکبر رضوی برقعی . جوابيه مقاله ضالّه طالبين رفع حجاب با نگارش زينب بيگم شيرازى.
هفت رساله در دفاع از حجاب كه در نشريه الاسلام با مديريت محسن فقیه شیرازی در شيراز به چاپ رسيده است، با عناوين: دفاع از حجاب. نقد مقاله حبل المتين. پاسخ به پرسش‌هاى چهارده‌گانه حبل المتين. حدود تربيت بنات. انتقاد از مقاله اصفهانى. حجابيه ديگر در پاسخ به مقاله حبل المتين. رساله حجابيه در نقد مقاله حبل المتين.
عناوين ديگر رساله‌ها عبارتند از: مكالمه خسرو و پرويز، نوشته محمد هادى طارى منجيلى. وسيله العفايف يا طومار عفت، تأليف شيخ یوسف گیلانی . وجوب ستر و حجاب، از شخصى به نام محمد كاظم نجل محمد سعيد. مكالمه در موضوع حجاب، نوشته سيد ابو الحسن طالقانی تهرانی . ضيائيه در موضوع حجاب، تأليف آقا موسى كاظمينى ضيايى. سرادق دوشيزگان و سعادت ايرانيان در وجوب حجاب و لزوم نقاب، سيد محمد على مباركه‌اى. ترجمه فلسفة الحجاب في وجوب النقاب، تأليف شيخ غلام حسين طهرانى. مدينة الإسلام روح التمدن، شيخ احمد شاهرودى. تأكيد حجاب نسوان به حكم آيات قرآن، نوشته محمد علی مدرس طهرانی . رساله حجابيّه، نگارش فياض الدين زنجانى. رساله‌اى در اثبات وجوب حجاب، نوشته شيخ عباسعلى اسلامى. حجاب و پرده‌دارى، نوشته ابو الفضل حاذقى و محمد جواد لارى. حقيقت حجاب در اسلام، تأليف شيخ محمد خالصى‌زاده. أحسن الحكايات في حجاب السافرات، نوشته شيخ ابو الفضل خراسانى. مناظره دهقان پير و جوان دانش‌جو، نوشته سید جلال کاشانی . حجاب در اسلام، تأليف شيخ محمود حلبى. مسأله حجاب اثر شهید مرتضی مطهری .
[۱] رسائل حجابيه، رسول جعفريان، ج۱، ص۲۱ .


۴ - پانویس


 
۱. رسائل حجابيه، رسول جعفريان، ج۱، ص۲۱ .


۵ - منبع



نرم افزار جامع فقه أهل البيت عليهم السلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی



رده‌های این صفحه : کتاب شناسی | کتب فقهی شیعه




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.