دوزخ جسمانیدوزخ و جهنم دو گونه است: دوزخ جسمانی و دوزخ روحانی. گاه به جای دوزخ جسمانی، جهنم جسمانی یا نار جسمانی گفته می‌شود. ۱ - تلازم بین انکار معاد جسمانی و انکار دوزخ جسمانیآنهایی که منکر معاد جسمانی هستند، بالطبع جهنم و دوزخ جسمانی را نیز قبول ندارند، چه این که از فرقه اسماعیلیه نقل شده است که آنها به بهشت و دوزخ جسمانی معقتد نبوده، ولی برای نو مذهبان خود این کلمات را به معنای معمول آن تفسیر می‌کردند. ۲ - دیدگاه قاضی سعید قمیمرحوم قاضی سعید قمی، درباره حشر جسمانی، از جمله نار جسمانی می‌نویسد: هیچ استعبادی درباره حشر جسمانی نیست و دلیل عقلی نه تنها آن را دفع نکرده، بلکه برهان قطعی بر وجود آن و نیز بر ثبوت صراط و میزان و جنت و نار جسمانی هم وجود دارد. ۳ - توضیح دوزخ و جهنم جسمانیدوزخ جسمانی یا جهنم و نار جسمانی جایی است که در آن علاوه بر روح، جسم انسان نیز عذاب می‌بیند. اکثر فرقه‌های اسلامی معتقد به وجود چنین دوزخی بوده و برهان قطعی بر آن اقامه کرده‌اند؛ لیکن از فرقه اسماعیلیه نقل شده است که آنان به بهشت و دوزخ جسمانی معتقد نبودند. ۴ - پانویس
۵ - منبعبرگرفته از فرهنگ کلام اسلامی مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی. |