زمان تقریبی مطالعه: 5 دقیقه
 

دروس تمهیدیة فی القواعد الفقهیة (کتاب)





« دروس تمهيدية في القواعد الفقهية» در دو جلد توسط جناب استاد آقای باقر ایروانی نگاشته شده و به بحث درباره انواع قواعد فقهى كه كاربردهاى فراوانى در ابواب مختلف فقه دارد پرداخته است. اين مجموعه توسط دار الفقه للطباعة و النشر در قم منتشر شده است. در پايان هر جلد فهرستى تفصيلى از عناوين ارائه شده است. در پاورقى كتاب نيز مستندات مؤلف در استخراج قواعد فقهیه درج شده است.


۱ - انگيزه تأليف



گردآورى قواعد فقهى در يك مجموعه براى دسترسى آسان طلاب علوم دينى و شيفتگان فقه اهل بیت .

۲ - ساختار



با استفاده از ادله عقلى و نقلى و كلام فقها، قواعد فقهى استخراج و موارد كاربرد آنها همراه با شروط اجراى اين قواعد بررسى شده است.

۳ - گزارش محتوا



در جلد اول از اين مجموعه، نگارنده ضمن بيان اهميت قواعد فقهى به تاريخ بحث از اين قواعد در فقه پرداخته و فرق ميان قاعده فقهی و قاعده اصولی و همچنين فرق بين قاعده فقهى با مسئله فقهى و موارد امتیاز و اشتراک آنها را بررسى كرده است.
[۱] دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۱، ص ۷.
وى معتقد است كه قواعد فقهى در عدد خاصى متعين نيست. او ابتدا به مفاد قاعده« لا تعاد» و مضمون اين قاعده و مدارك و مستندات آن و موارد شمول و موارد عدم اجراى اين قاعده اشاره كرده و سپس به قاعده« فراغ و تجاوز» و مضمون و مدارك و كاربردهاى اين قاعده در نماز و وضو پرداخته و شروط اجراى آن را بررسى نموده است.
[۲] دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۱، ص ۳۵.

« أصالة الصحة » نيز يكى ديگر از قواعد فقهى است كه نگارنده به بررسى مستندات روايى و عقلى آن پرداخته و شروط اجراى اين قاعده را بيان كرده است.
[۳] دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۱، ص۷۱ .

قاعده« لا ضرر» و كاربردهاى فراوان آن در فقه معاملات و مستندات عقلى و نقلى اين قاعده به همراه شمول اين قاعده بر برخى از مسائل فقهى از مباحث بعدى كتاب است.
[۴] دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۱، ص ۸۵.

در ادامه مباحث كتاب در جلد اول، نگارنده به قاعده« نفی حرج»
[۵] دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۱، ص۱۶۹ .
و قاعده« ید» و مضمون اين دو قاعده و موارد اجراى آن در ابواب فقهى مختلف و ادله عقلى و نقلى مربوط به اين دو قاعده پرداخته است.
[۶] دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۱، ص۱۸۵ .

در جلد دوم قواعد فقهى مهم ديگرى مانند قاعده« قرعه» ، مضمون و موارد كاربرد آن و كيفيت اجراى قرعه در امور مشكل فقهى به ويژه در باب قضاء بيان گرديده است.
[۷] دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص ۹.
قاعده« طهارت» و جريان يافتن اين قاعده در باب نجاسات و شك در آنها نيز از مباحث بعدى كتاب است كه نگارنده مضمون اين قاعده و مدارك فقهى آن را از روايات استخراج نموده است.
[۸] دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص۴۱ .
مضمون و مدرك قاعده« الزام»
[۹] دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص۵۹ .
و كاربردهاى آن در مسائل فقهى، و قواعد ديگر فقهى مانند قاعده« سوق مسلمین» ،
[۱۰] دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص۷۵ .
قاعده« سلطنت» ،
[۱۱] دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص ۹۳.
قاعده« میسور» ،
[۱۲] دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص۱۱۵ .
قاعده« علی الید» ،
[۱۳] دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص۱۳۱ .
قاعده« غرور» ،
[۱۴] دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص۱۵۱ .
قاعده« اقرار»
[۱۵] دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص ۱۶۷.
و قاعده« فراش»
[۱۶] دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص ۱۸۳.
و مفاد اين قواعد و مدارك عقلى و نقلى آن‌ها و همچنين كاربردهاى آن در ابواب مختلف فقهى به ويژه فقه معاملات و همچنين نحوه اجراى اين قواعد و موارد استثناى آنها، از ديگر مباحث مندرج در جلد دوم اين كتاب است.
[۱۷] دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص۷ .


۴ - پانویس


 
۱. دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۱، ص ۷.
۲. دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۱، ص ۳۵.
۳. دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۱، ص۷۱ .
۴. دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۱، ص ۸۵.
۵. دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۱، ص۱۶۹ .
۶. دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۱، ص۱۸۵ .
۷. دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص ۹.
۸. دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص۴۱ .
۹. دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص۵۹ .
۱۰. دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص۷۵ .
۱۱. دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص ۹۳.
۱۲. دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص۱۱۵ .
۱۳. دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص۱۳۱ .
۱۴. دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص۱۵۱ .
۱۵. دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص ۱۶۷.
۱۶. دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص ۱۸۳.
۱۷. دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص۷ .


۵ - منبع



نرم افزار جامع فقه أهل البيت عليهم السلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی



آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.