خوشرویی در خانوادهدر این‌جا سخن از مهمترین عامل تعادل در خانواده یعنی، مسرت زندگی و خوشرویی است که گویی تمام جنبه‌های حیات انسانی را در خود متبلور می‌کند. ۱ - خوشرویی از ویژگی برجسته پیامبراناز ویژگی‌های برجسته پیامبران الهی و اولیای بزرگ پروردگار، خوش‌خلقی و گشاده‌رویی با مردم و اطرافیان ذکر شده است و شخصیت رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) در میان همه آنان از حیث نرمی اخلاق و خوشرویی و نفوذ در انسان‌ها، ممتاز است. «فَبِما رَحمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنتَ لَهُم وَلَو کُنتَ فَظًّا غَلیظَ القَلبِ لَانفَضّوا مِن حَولِکَ» در روابط متقابل زن و مرد، لحظه‌ها، سرشار از بیم و امید است. زمانی می‌توان زندگی را قرین شادکامی ساخت که در چهره زوجین، نشانه‌هایی که بیشتر حاکی از امید‌های آینده هستند تا بیم و نگرانی، مشاهده گردد. در برخورد دو شخصیت، آن‌چه ابتدا تاثیرگذار است، ظاهر شاد و با نشاط آنها است، فروغ زندگی است که از چشمانشان ساطع می‌شود. به‌ویژه زمانی که این دو زوج جوان آرزومندی باشند که از دریچه روابط امروز، فردایی روشن و پرامید را در ذهن خود به تصویر می‌کشند. ۱.۱ - دیدگاه امام علی (علیه‌السّلام)از نگاه نافذ امام علی (علیه‌السّلام) مؤمن کسی است که علی‌رغم قلبی غمگین، چهره‌ای پرنشاط دارد و این بهترین میزان و ضابطه برای ارزیابی لیاقت زن یا شوهر در زندگی مشترک است. برای تعادل در زندگی، باید چون چشمه از درون جوشید و خرمی و زیبایی آفرید و به دیگران مسرت حیات، عرضه نمود. باید دستی از آستین همت بیرون آورد و گرد و غبار افسردگی را از چهره‌ها (به‌ویژه همسر ) زدود و گل لبخند را بر لبان آنان، رویاند. ۲ - مسری عواطفروابط اجتماعی، مشحون از تبادلات روحی و عاطفی میان انسان‌هاست. باید بپذیریم که در خلا زندگی نمی‌کنیم و ناگزیر از زندگی در جمع هستیم. هر نوع حالت روحی ما اعم از شادی و غم، خواه‌ناخواه تاثیرات فوری و مشخصی بر اطرافیان ما بر جای می‌گذارد. ازاین‌رو، انتخاب نوع تاثیر بر دیگران، بر عهده خود ماست. این‌که علاقه‌مند باشیم بر دیگران تاثیر مثبتی بر جای گذاریم یا خاطره نامطلوبی از ما در ذهن داشته باشند، بستگی به نوع گزینش ما دارد. همه ما عباراتی نظیر: «افسرده دل، افسرده کند انجمنی را» و یا «مستمع صاحب سخن را بر سر ذوق آورد» را به کرات شنیده‌ایم؛ این‌ها و نظایر آن، در برگیرنده واقعیت غیر قابل انکاری است که دیگران از ما روحیه می‌گیرند و یا روحیه خود را می‌بازند. هر نوع عاطفی اعم از شادکامی و یا تلخ کامی ما در همسر، اثر تعیین کننده و مشخصی بر جای می‌گذارد. ما، خود نیز از تاثیرات مسلم و انکارناپذیر روحیه همسرمان برکنار نیستیم. روحیات زن و شوهر به مثابه ظروف مرتبط به هم عمل می‌کنند. ۳ - چند توصیه تربیتی۱.شادکامی، یک احساس درونی با منشا باطنی است و آثار بیرونی هم دارد که تا قلباً خود را آماده خوش رفتاری و خوشرویی نکنیم، در رفتارمان تجلی نخواهد کرد. ۲.هر یک از زن و مرد، در شادکامی زندگی، نقش بر جسته‌ای دارند. ولی مرد به لحاظ مدیریت خانواده، در این زمینه مسئولیت سنگین‌تری دارد. همه اعضای خانواده، به او تکیه می‌زنند. لذا مرد شاد کام، خانواده شاد کام خواهد داشت. ۳.خود را باید علیه بی‌حالی روحی و بی‌حوصلگی حفظ کنید و سهم خود را در شادکامی زندگی و خانواده ارتقا دهید. هرگز اجازه ندهید افکار منفی و یاس‌آلود، چون موریانه‌ها، ریشه‌های مسرت و شادکامی زندگی تان را از بین ببرند و بر شما مسلط شوند. ۴.معیار‌های شخصی خود را در زمینه سود و ضرر، بازبینی کنیم. شادکامی، عمدتاً به ادراک صحیح واقعیت، بستگی دارد.همیشه، به‌دست آوردن چیزی سود و از دست دادن چیزی ضرر نخواهد بود. آن چیزهایی را که به‌دست آوردنش ممکن است نظیر مال و منال، برای فقدانش متاسف نشوید. «لِکَیْلَا تَاْسَوْا عَلَی مَا فَاتَکُمْ وَلَا تَفْرَحُوا بِمَا آتَاکُمْ» و آن چیزهایی که نصیبتان می‌شود، شما را خیلی خوشحال ننماید.«لِکَیْلَا تَاْسَوْا عَلَی مَا فَاتَکُمْ وَلَا تَفْرَحُوا بِمَا آتَاکُمْ» معیار‌های سنجش سود و ضرر را از این گونه امور بالاتر ببرید و از زاویه دیگری آنها را ببینید.در چنین صورتی، تعادلتان برهم نمی‌ریزد و در خود در برابر مسایل زندگی، نیروی مقاومت بیشتری احساس خواهید نمود. ۵.از احساس نفرت و انزجار نسبت به خودتان فاصله بگیرید. اگر در گذشته زندگی مطابق دلخواهتان نبوده، آینده را فدای گذشته نکنید. می‌توان با بهتر زندگی کردن و برخورد مثبت و عقلانی از رنج‌های زیاد کاست. اگر با خودتان کمی مهربان و واقع بین باشید، شادکامی زندگی را بهتر احساس خواهید نمود. ۶.خود را آماده کسب تجربه از دیگران نظیر اطرافیان و همسرتان نمایید.تجارب تلخ و نامطبوع دیگران، شما را متوجه ارزش‌های موجود زندگی تان و قدردانی از آنها و در نتیجه شادکامی بیشتر خواهد نمود. تجارب مطبوع دیگران، نیز قابل انتقال به زندگی شخصی ما خواهد بود و بر نشاط و شادابی زندگی خواهد افزود. ۷.توجه به جهان بیرون از خویشتن، راهی برای فرار از تلخ‌کامی و زانوی غم در بغل گرفتن است. غم خوردن یک عاطفه انسانی است. [۴]
کاپریز، فرانک.س، روانکاوی عمومی، ترجمه مشفق همدانی، ص۳۳۸.
برای رهایی از آن باید با تغییرات و فراز و نشیب‌ها، خویشتن را تطبیق دهیم.باید این واقعیت را بپذیریم که همه آن‌چه را که موجب نگرانی ما می‌شود، هرگز رخ نمی‌دهد و آن بخشی که واقع می‌شود، نیز غیر قابل اجتناب است. ۸.به‌جای عیب‌جویی نسبت به هم عیب‌پوش باشید و از شیوه‌های صحیح انتقاد برای تغییر و اصلاح رفتار کمک بگیرید. ۴ - پانویس
۵ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «خوشرویی و شادکامی در خانواده»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۸/۰۱. |