حجاج بن یوسف ورّاق حاسبحجاج بن یوسف بن مطر کوفی ورّاق حاسب (حدود ۱۷۰-۲۲۰ هـ)، از مترجمان علوم از زبان‌های یونانی و سریانی به عربی در اوایل خلافت عباسیان بود. ۱ - معرفی اجمالیحجاج بن یوسف بن مطر کوفی ورّاق حاسب، در سال ۱۷۰ هـ متولد شد، گرچه برخی نوشته‌اند که وی در هنگام بنای شهر بغداد در سال ۱۴۵ هـ حضور داشته است [۱]
شربل، موریس، موسوعة علماء الریاضیات، ص۱۱۰.
و از نخستین مترجمان علوم از زبان‌های یونانی و سریانی به عربی در اوایل خلافت عباسیان بود [۲]
قربانی، ابوالقاسم، زندگی‌نامه ریاضیدانان دوره اسلامی، ص۲۲۵.
و از سوی مامون عباسی (خلافت ۱۹۸-۲۱۸ هـ) ماموریت یافت تا به روم سفر کند و کتب حکمت آن سامان را با خود به ارمغان آورد و کتاب‌های بسیاری را در زمینه حکمت و طب ترجمه کرد.۲ - آثارحجاج از جمله کتاب اقلیدس در اصول هندسه را دو مرتبه ترجمه و آنها را هارونی و مامونی نامید. [۴]
قفطی، علی بن يوسف، تاریخ الحکماء، ص۶۴.
او همچنین ترجمه کتاب مجسطی بطلمیوس را در سال ۲۱۲ هـ به پایان برد [۶]
قربانی، ابوالقاسم، زندگی‌نامه ریاضیدانان دوره اسلامی، ص۲۲۵.
و کتاب المراة ارسطو را هم ترجمه کرده است. از آثار دیگر او می‌توان به ترجمه کتاب المراة ارسطوطالیس اشاره کرد.۳ - تاریخ وفاتحجاج در سال ۲۲۰ هـ درگذشت. [۱۰]
شربل، موریس، موسوعة علماء الریاضیات، ص۱۱۰.
۴ - مطالعه بیشتربرای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود. [۱۱]
زرکلی، خيرالدين بن محمود، الاعلام، ج۴، ص۱۴۲.
[۱۴]
بابانی، اسماعيل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۴۳۹.
[۱۵]
کارل بروکلمان، تاریخ الادب العربی، ج۴، ص۹۲.
۵ - پانویس
۶ - منبعپژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۲۴۲، برگرفته از مقاله «حجاج بن یوسف کوفی ورّاق حاسب». |