جزئیجزئی یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای مفهوم غیر قابل صدق بر افراد متعدد است. [۲]
خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۷۸.
۱ - توضیح اصطلاحجزئی مفهومی است که قابل صدق بر بیش از یک فرد نیست؛ [۶]
شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق)، ص۲۶.
یعنی نه تنها برفرد دیگر صدق نمی‌کند و شامل افراد متعدد نمی‌شود، بلکه ذهن هم نمی‌تواند افراد متعددی برایش فرض کند؛ مانند مفهوم سقراط و افلاطون. به طور کلی تمام اسامی اعلام و اسامی مشارٌالیه ضمیر اشاره «این» و «آن» جزئی‌اند. [۸]
فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال المیزان، ص۱۸.
[۹]
ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل، ص۱۵.
[۱۰]
قطب‌الدین رازی، محمد بن محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۴۷.
[۱۱]
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۱، ص۲۶.
[۱۲]
قطب‌الدین رازی، محمد بن محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۶۱.
جزئیت به معنای جزئی‌بودن، وصفی است که از جزئی انتزاع می‌شود. جزئیت از معقولات ثانیه منطقی و از صفات مفهوم به شمار می‌آید که بالعرض بر لفظ نیز اطلاق می‌شود. اقسام جزئی عبارت‌اند از: جزئی اضافی، جزئی حقیقی، جزئی طبیعی، جزئی عقلی و جزئی منطقی. [۱۵]
تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۳۵.
[۱۶]
قطب‌الدین رازی، محمد بن محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۴۴.
۲ - مستندات مقالهدر تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • خوانساری، محمد، منطق صوری. • فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال المیزان. • ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل. • ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق). • شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق). • سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة. • تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق. • مظفر، محمدرضا، المنطق. • خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس. • قطب‌الدین رازی، محمد بن محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه. • مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه. ۳ - پانویس
۴ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «جزئی»، تاریخ بازیابی۱۳۹۵/۱۲/۱۴. |