اجحاف (مفردات‌نهج‌البلاغه)اجحاف یا جَحف (به فتح جیم) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای بردن و مستاصل کردن و تکلیف ما لا یطاق کردن که حضرت علی (علیه‌السلام) در نامه‌ای خطاب به مالک اشتر و حق والی و رعیّت، از این واژه استفاده نموده است. ۱ - مفهومشناسیاجحاف یا جَحف (به فتح جیم) به معنای بردن و مستاصل کردن و تکلیف ما لا یطاق کردن آمده است. اجحاف با «باء» متعدی می‌شود. چنان‌که گفته می‌شود: «اجحف به: ذهب به.» همچنین «اجحف الدهر بالناس: استاصلهم.» ۲ - کاربردهاامام (صلوات‌الله‌علیه) به مالک اشتر می‌نویسد: محبوبترین کارها در نزد تو آن باشد که حدّ وسط و حق است و عدالت عمومی و جالب رضایت رعیّیت باشد. «فان سخط العاّمة یجحف برضا الخاصّة و انّ سخط الخاصّة یغتفر مع رضی العامّة؛ نارضایتی عمومی خوشنودی خواصّ را می‌برد و با رضایت عامّه نارضایتی خواصّ مانعی ندارد.» امام (علیه‌السلام) در رابطه با حق والی و رعیّت فرموده: «و اذا غلبت الرعیّة و الیها او اجحف الوالی برعیّته اختلفت هنالک الکلمة...» در اینجا «اجحاف» به معنی ظلم است که با معنای اصلی منافاتی ندارد. آن حضرت همچنین در نامه ۲۵، فرموده است: «غیر معنف و لا مجحف.» ۳ - تعداد کاربرداین واژه پنج بار در «نهج البلاغه» آمده است. ۴ - پانویس۵ - منبعقرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جحف»، ص۲۰۳. رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نهج البلاغه
|