تولد اسماعیل (قرآن)خداوند به ابراهیم علیه السلام بشارت تولد فرزندی بردبار و حلیم را داده بود و در سن پیری و کبر ابراهیم ، اسماعیل علیهما السلام را به وی عطا فرمود، و ابراهیم علیه السلام بابت این نعمت خداوند را حمد وسپاس گفت. ۱ - ولادت اسماعیل در سن پیری پدرخداوند اسماعیل علیه السلام را در سن پیری پدرش ابراهیم علیه السلام به وی عطا فرمود: «الحمد لله الذی وهب لی علی الکبر اسمـعیل...» حمد خداي را كه در سن پيري اسماعيل و اسحاق را به من بخشيد... . ۲ - حمد وسپاس پدر برای ولادت اسماعیلحمد و سپاس ابراهیم علیه السلام، به درگاه خداوند برای عطا شدن اسماعیل علیه السلام در سن پیری به وی بوده است: «الحمد لله الذی وهب لی علی الکبر اسمـعیل واسحـق ان ربی لسمیع الدعآء» حمد خداي را كه در سن پيري اسماعيل و اسحاق را به من بخشيد مسلما خداي من دعا را مي‌شنود (و اجابت مي‌كند). . ۳ - بشارت ولادت اسماعیلولادت اسماعیل علیه السلام به ابراهیم علیه السلام از سوی خداوند بشارت داده شد: «وان من شیعته لابرهیم» و از پيروان او ( نوح ) ابراهيم بود. «فبشرنـه بغلـم حلیم». (منظور از «غلام حلیم» همان گونه که برخی از مفسران گفته‌اند، اسماعیل علیه السلام است و حدیثی از امام صادق علیه السلام آن را تایید می‌کند. () ۴ - غلام حلیماز تعبیرات مختلفی که در لغت عرب آمده می‌توان استفاده کرد که غلام حد فاصل میان طفل (کودک) و شاب (جوان) است که در زبان فارسی از آن تعبیر به نوجوان می‌کنیم. راغب در مفردات می‌گوید: حلم به معنی خویشتنداری به هنگام هیجان غضب است، و از آنجا که این حالت از عقل و خرد ناشی می‌شود گاه به معنی عقل و خرد نیز به کار رفته، و گر نه معنی حقیقی حلم همان است که در اول گفته شد، ضمنا از این توصیف استفاده می‌شود که خداوند بشارت بقای این فرزند را تا زمانی که به سنی برسد که قابل توصیف به حلم باشد داده است، و چنانکه در آیات بعد خواهیم دید او مقام حلیم بودن خود را به هنگام ماجرای ذبح نشان داد، همانگونه که ابراهیم نیز حلیم بودن خود را در آن هنگام، و هم در موقع آتش سوزی آشکار ساخت، قابل توجه اینکه واژه حلیم پانزده مرتبه در قرآن مجید تکرار شده، ووصفی است برای خداوند جز در دو مورد که به صورت توصیفی برای ابراهیم و فرزندش در کلام خدا آمده است، و در یک مورد توصیفی است برای شعیب از زبان دیگران. و در این تعبیر اشاره به این است که آن فرزند، پسر خواهد بود، و به حد غلامان (جوانان) خواهد رسید. و اگر آن فرزند را توصیف کرد به (غلام) با اینکه اسماعیل از حد جوانی هم گذشت، و به حد بزرگسالان رسید، برای این است که خواست اشاره کند به آن حالتی که در آن حالت صفت کمال و صفای ذات او و حلمش نمایان و شکفته می‌شود و آن حد جوانی است، و در قرآن کریم هیچ یک از انبیا به وصف حلم ستایش نشده‌اند به جز این پیغمبر بزرگوار در این آیه و نیز پدرش ابراهیم علیه السلام که در آیه «ان ابراهیم لحلیم اواه منیب» او را حلیم خوانده. ۵ - پانویس۶ - منبعقرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «تولد اسماعیل ». |