ترجمه رسم الخط مصحف (کتاب)ترجمه رسم الخط مصحف مؤلف: غانم قدوری الحمد. مترجم: یعقوب جعفری کتاب پیرامون یکی از موضوعات علوم قرآنی، یعنی رسم الخط قرآن نوشته شده است. ۱ - معرفی اجمالیمؤلف در این کتاب مساله رسم الخط مصحف را تشریح کرده است وی در فصل اول که فصل مقدماتی نام دارد موضوعاتی همچون: نگارش خط عربی و ویژگیهای آن پیش از رسم الخط عثمانی را بررسی نموده است. در فصل دوم تاریخ نگارش و جمع آوری قرآن کریم را در زمان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و در عهد خلیفه اول و نیز یکسان نمودن مصاحف در زمان خلیفه سوم توضیح داده است. در فصل سوم منابع رسم الخط عثمانی و کتابهایی که درباره رسم مصحف تالیف شده را نام برده، ویژگیهای رسم مصحف عثمانی را بیان کرده است. در فصل چهارم درباره علامتهای حروف و حرکات آنها در رسم الخط مصحف عثمانی سخن گفته و فصل پنجم را به عنوان تکمیل کننده مباحث فصل قبل ذکر و در آن مباحثی همچون: علامتهای کوتاه، علامتهایی که حروف مشابه را مشخص می‌کنند، توضیح داده شده است. نکته قابل ذکر برای اهمیت و ارزش این کتاب، توضیحات گسترده و مسبوط آن است که در هر مبحثی که وارد شده است موضوع را به صورت کافی و کامل بحث نموده است. ۲ - ویژگی‌ها۲.۱ - ویژگی اولفصل دوم: در این فصل پیرامون نگارش و جمع آوری قرآن در زمان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم سخن گفته است در ادامه جمع آوری قرآن در عهد ابو بکر را بحث نموده و در پایان یکسان کردن مصحف‌ها در زمان عثمان را توضیح می‌دهد به همین مناسبت علل و انگیزهایی که باعث شد عثمان مصاحف را جمع آوری کند ذکر کرده است. [۱]
ترجمه رسم الخط مصحف، غانم قدوری الحمد، ترجمه یعقوب جعفری، ص۸۲.
۲.۲ - ویژگی دومفصل سوم: منابع رسم عثمانی در این فصل توضیح داده شده است و به همین مناسبت کتابهایی که درباره رسم الخط تالیف شده است به ترتیب تاریخ (از زمان صدر اسلام تاکنون) همراه با مؤلفین آنها ذکر کرده است. [۲]
ترجمه رسم الخط مصحف، غانم قدوری الحمد، ترجمه یعقوب جعفری، ص۱۴۱.
۲.۳ - ویژگی سومفصل اول: در این فصل ابتداء کتابت عربی را پیش از رسم الخط عثمانی بررسی نموده آنگاه ریشه کتابت و دیدگاههای دانشمندان گذشته و معاصر را درباره آن توضیح داده است. در ادامه ویژگیهای نگارش عربی را بیان می‌کند. [۳]
ترجمه رسم الخط مصحف، غانم قدوری الحمد، ترجمه یعقوب جعفری، ص۱۶.
۲.۴ - ویژگی چهارمفصل چهارم: در این فصل قواعد رسم الخط عثمانی همچون قاعده مطابقت خط با تلفظ، علامتهای حروف صامت، قواعد مربوط به همزه و... را بصورت گسترده بحث نموده، مثالهای متعددی را ذکر کرده است. [۴]
ترجمه رسم الخط مصحف، غانم قدوری الحمد، ترجمه یعقوب جعفری، ص۲۱۴.
۲.۵ - ویژگی پنجمفصل ششم: در این فصل رابطه خواندن با رسم الخط را توضیح می‌دهد به همین مناسبت، تاریخ قرائت‌ها را در زمان‌های مختلف همچون زمان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم توضیح داده، ملاکهای قرائت صحیح را نیز بیان کرده است. ۲.۶ - ویژگی ششمفصل دوم: در این فصل، به مناسبت کتابت مصحف عثمانی، و اینکه آیا این مصحف مشتمل بر تمام حروف هفت گانه است و یا بعضی از آنها را در بردارد، مساله حدیث حروف هفت گانه را مطرح، دیدگاهها درباره آن را مورد نقد و بررسی قرار می‌دهد. ۲.۷ - ویژگی هفتمفصل پنجم: در این فصل رسم مصحف در عصر حاضر را مطرح نموده، تاریخچه چاپ قرآنها را مورد بررسی و سیر پیشرفت آن را همراه با اثرات آن توضیح می‌دهد. [۵]
ترجمه رسم الخط مصحف، غانم قدوری الحمد، ترجمه یعقوب جعفری، ص۴۲۵.
۲.۸ - ویژگی هشتمفصل ششم: در این فصل رابطه املای جدید با رسم مصحف را توضیح می‌دهند تالیفاتی که در این زمینه نوشته شده را متذکر شده، آنگاه در مورد رسم بعضی از حروف همچون همزه، در مصحف عثمانی توضیحاتی ارائه می‌دهد. [۶]
ترجمه رسم الخط مصحف، غانم قدوری الحمد، ترجمه یعقوب جعفری، ص۵۶۱.
۳ - ساختار کتابکتاب دارای یک مقدمه و ۶ (شش) فصل می‌باشد که فهرست مطالب آن به قرار زیر است: فصل اول: فصل مقدماتی شامل: نگارش عربی، تاریخ و ویژگیهای آن فصل دوم: ریشه کتابت عربی شامل: کتابت عربی پیش از رسم عثمانی، گزارشهای عربی درباره ریشه کتابت، نظر دانشمندان معاصر درباره ریشه کتابت، ترتیب حروف عربی، نامهای حروف عربی، تکامل شکلهای حروف عربی، مکان و زمان تطور نگارش عربی، ویژگیهای نگارش عربی، ویژگیهای کتابت عربی پیش از رسم عثمانی، پایه‌های کتابت عربی، موضع دانشمندان جدید، موضع دانشمندان قدیم فصل دوم: تاریخ نگارش و جمع آوری قرآن شامل: کتابت قرآن بیش از رسم عثمانی، یکسان کردن مصحف‌ها در عهد عثمان، اساس مصحف عثمانی، معنای حروف هفت گانه، مصحف عثمانی و حروف هفتگانه فصل سوم: منابع رسم عثمانی شامل: مصادر رسم عثمانی، کتابهایی که درباره رسم تالیف شده، مصحف‌های خطی، التزام به رسم عثمانی، تفسیر ویژگیهای رسم عثمانی، تحلیل رسم عثمانی با علتهای غلط، روایات درباره وقوع خطاء، اختلاف رسم به جهت معنا، توجیه زیادت و حذف، رسم عثمانی بر اساس حکمتی که از بین رفته است فصل چهارم: رسم الخط عثمانی یک پژوهش لغوی شامل: پایه‌های بحث، دور بودن خطا در رسم عثمانی، قاعده مطابقت خط با تلفظ، قواعد هجائی و رسم عثمانی، استفاده از قرائت‌های صحیح، علامتهای حروف صامت در رسم عثمانی، صداهای لغت عربی و علامتهای آن، نشان دادن صوامت در رسم عثمانی، اثر وقف بر علامتهای حروف صامت، حروف مقطعه در رسم عثمانی، علامتهای حرکات در رسم عثمانی، علامت همزه در رسم عثمانی، کلمه از لحاظ رسم فصل پنجم: تکمیل رسم الخط عثمانی شامل: علامتهای حرکات کوتاه، نقطه‌های گرد، علامتهایی که حروف مشابه را مشخص می‌کنند، علامتهایی که نشانگر بعضی از حالات گفتاری است، رسم مصحف در عصر حاضر فصل ششم: رابطه خواندن با رسم الخط شامل: تاریخ قرائت‌ها در سه قرن نخستین، مطابقت رسم عثمانی، موافقت با خط مصحف، موافقت با قواعد عربی، حروف صامت، حرکات، خطاها و لغزشها درباره رسم عثمانی، رابطه املای جدید با رسم مصحف ۴ - نسخه شناسیکتاب یک جلد، متن آن فارسی (ترجمه عربی به فارسی) و دارای ۷۹۸ صفحه می‌باشد که مشخصات آن به قرار زیر است: ۱- نوع کاغذ: معمولی ۲- چاپ: کامپیوتری ۳- جلد: گالینگور ۴- نوبت چاپ: اول ۵- تاریخ انتشار: سال ۱۳۷۶ ۶- تیراژ: ۳ هزار نسخه ۷- ناشر: شرکت چاپ و انتشارات اسوه ۸- دارای فهرست: الف: اعلام (اشخاص- کتابها- اماکن- قبایل) ب: موضوعات کتاب ۹- مولف: غانم قدوری الحمد ۱۰- مترجم: یعقوب جعفری ۱۱- کتاب: ترجمه رسم الخط مصحف تذکر: این کتاب به کوشش یعقوب جعفری به زبان فارسی ترجمه شده است ۵ - پانویس
۶ - منبعنرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. رده‌های این صفحه : کتاب شناسی | کتب علوم قرآن
|