بزرگی جهنم (قرآن)در این مقاله به بررسی آیاتی که مربوط به عظمت و بزرگی جهنم می‌باشد می‌پردازیم. ۱ - پدیده‌بزرگ دوزخوما ادرک ما سقر• انها لاحدی الکبر. «و تو نمی‌دانی دوزخ چیست؟ که آن (حوادث هولناک قیامت) از مسائل مهم است». خداوند بعد از بیان این سوگندهایی به چیزی می‌پردازد که سوگند به خاطر آن یاد شده، می‌فرماید: (مسلما حوادث هولناک قیامت و دوزخ و فرشتگان عذاب از مسائل مهم است) (انها لاحدی الکبر). ضمیر در (انها) یا به (سقر) (دوزخ) برمی گردد، یا جنود و لشکریان پروردگار، و یا مجموعه حوادث قیامت، و هر کدام باشد عظمت آن روشن است. ۲ - وصف بزرگی جهنموما ادرک ما سقر. (سقر) در اصل از ماده (سقر) (بر وزن فقر) به معنی دگرگون شدن و ذوب شدن بر اثر تابش آفتاب است، سپس به عنوان یکی از نام‌های جهنم انتخاب شده است، و کرارا در آیات قرآن آمده، و انتخاب این نام اشاره به عذاب‌های هولناک دوزخ است که دامان اهل خود را می‌گیرد، بعضی نیز آن را نام یکی از طبقات و درکات هول‌انگیز دوزخ دانسته‌اند. ۳ - سختی دوزخفامه هاویة• وما ادرک ماهیه. «پناهگاهش هاویه (دوزخ) است. و تو چه می‌دانی هاویه چیست؟». تعبیر به (ام) در جمله (فامه هاویة) به خاطر این است که (ام) به معنی (مادر) است، و می‌دانیم مادر پناهگاهی است برای فرزندان که در مشکلات به او پناه می‌برند، و نزد او می‌مانند، و در اینجا اشاره به این است که این گنهکاران خفیف المیزان محلی برای پناه گرفتن جز دوزخ نمی‌یابند، وای به حال کسی که پناهگاهش جهنم باشد! ۴ - آتش خرد کنندهکلا لینـبذن فی الحطمة• وما ادرک ما الحطمة. «چنین نیست که او می‌پندارد، به زودی در حطمه (آتشی خردکننده) پرتاب می‌شود. و تو چه می‌دانی حطمه چیست؟». (حطمه) صیغه مبالغه از ماده حطم به معنی درهم شکستن چیزی است، و این نشان می‌دهد که آتش سوزان دوزخ به شدت اعضای آنها را درهم می‌شکند، ولی از بعضی از روایات استفاده می‌شود که (حطمه) نام تمام جهنم نیست بلکه نام بخش فوق‌العاده سوزانی از آن است. فهم این معنی که آتش به جای سوزاندن، اعضا را درهم بشکند شاید در گذشته مشکل بود، ولی امروز که مساءله شدت تاءثیر امواج انفجار بر همه ما واضح شده که چگونه ممکن است امواج ناشی از یک انفجار مهیب نه تنها انسان‌ها بلکه میله‌های محکم آهن و ستون‌های عظیم ساختمان‌ها را درهم بشکند مطلب عجیبی نیست. ۵ - پانویس۶ - منبعفرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «بزرگی جهنم». |