فحص از مخصصجست و جو از دلیلی که تخصیص زننده دلیل عام است را فحص از مخصص گویند. ۱ - تعریففحص از مخصص ، یعنى جستجو از دلیل خاصى که قابلیت تخصیص زدن دلیل عام را دارد. ۲ - مورد فحص از مخصص منفصلفحص از مخصص منفصل باید در مظان دلیل خاص ـ یعنى جایى که ظن به وجود دلیل خاص در آن مى رود ـ صورت گیرد ؛ هم چون: قرآن و کتاب هاى روایى معتبر. ۳ - حکم فحص از مخصصبیش تر اصولیان ، فحص از مخصص را لازم مى دانند و تمسک به عام را قبل از جست و جوى مخصص ، جایز نمى دانند ؛ زیرا مخصص غیر منفصل ظهورش قوى تر از ظهور عام است و توانایى از بین بردن ظهور عام و کشف اراده جدی متکلم را دارد. [۵]
تحریرالمعالم ، مشکینی ، علی ، ص ۱۱۸.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۶۰۱، برگرفته از مقاله «فحص از مخصص». |