امر طریقیدستور به امر کردن مکلّف به دیگری، به غرض تحقق متعلق امر دوم را امر طریقی گویند. ۱ - تعریف و توضیح امر طریقیامر طریقی، از اقسام اوامر غیر تبلیغی است، و اوامر غیر تبلیغی، زیر مجموعه اوامر غیر مستقیم می‌باشد. گاهی مولا به طور مستقیم و گاهی به طور غیر مستقیم به چیزی دستور می‌دهد، در مورد دوم گاهی مامور اول فقط ماموریت تبلیغ و رساندن امر مولا را به مامور دوم دارد و گاهی مامور اول، صرفاً پیام‌رسان نیست بلکه وظیفه دارد به طور مستقل از سوی خود امر کند؛ یعنی امر کردن او به مامور دوم، مطلوب مولا است، مانند اینکه در روایات آمده است: «مُرُوهم بالصلاة و هم ابناء سبع»؛ در این روایت، شارع مقدس به والدین امر نموده که کودکان هفت ساله خود را به خواندن نماز امر کنند؛ یعنی هم امر کردن والدین مطلوب مولا است و هم انجام فعل در خارج به وسیله مامور دوم (کودکان هفت ساله)؛ به این‌گونه اوامر، اوامر طریقی می‌گویند، زیرا هدف و غرض آمر از امر کردن، انجام کار به وسیله مامور دوم است و امر مامور اول صرفاً طریق و پلی برای رسیدن مولا به غرض خود می‌باشد، هر چند خود آن نیز مطلوبیت دارد. ۲ - دلالت امر طریقی بر وجوبدر اینکه چنین امری بر وجوب فعل بر مامور دوم دلالت می‌کند یا نه، اختلاف است؛ مشهور اعتقاد دارند امر به امر، بر وجوب فعل بر مامور دوم دلالت می‌کند. [۵]
کفایة الاصول، فاضل لنکرانی، محمد، ج۲، ص۵۱۵.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۲۵۶، برگرفته از مقاله «امر طریقی». رده‌های این صفحه : امر غیر تبلیغی
|