الغازالغاز، گفتن سخنی معماگونه و برخلاف روش ظاهر کلام را می‌گویند. ۱ - تعریف«الغاز» یکی از اسلوب‌های بلاغی و بدیعی قرآن است. «لغز» در لغت به معنای راه منحرف، کج و پر پیچ وخم، و «الغاز» در اصطلاح به معنای انشا و گفتن سخنی بر سبیل معما یا بیان سخنی برخلاف روش ظاهر کلام به منظور انحراف ذهن مخاطب است. ۲ - وجه تسمیهسبب نامگذاری «الغاز» انحرافش از ظاهر کلام است و آن را « احجیه » نیز می‌نامند؛ زیرا «حجی» به معنای عقل است، و این صنعت بدیعی باعث تقویت عقل می‌شود. ۳ - قرانبرخی گفته‌اند این صنعت بدیعی در قرآن واقع شده است، و برای آن، نمونه‌هایی را ذکر کرده‌اند؛ مانند: ۱. حروف مقطعه قرآن ؛ چون معنای آن‌ها ناشناخته است و عقل‌ها مقابل آن متحیر می‌مانند؛ ۲. پاسخ حضرت ابراهیم به سؤال از شکستن بت‌ها: (قال بل فعله کبیرهم هذا...) . [۳]
بستانی، بطرس، ۱۸۹۸ - ۱۹۶۹، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۸۱۹.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «الغاز». |