اعراض از محمد (قرآن)قرآن کریم اعراض از تعالیم و رسالت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله را نهی کرده است. در این مقاله آیات مرتبط با اعراض حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله معرفی می‌شوند. فهرست مندرجات۲ - اعراض از راه محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله ۳ - اعراض از تعالیم محمدصلی‌الله‌علیه‌وآله ۴ - آثار اعراض از محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله ۴.۱ - فسق و انحراف ۴.۲ - قرار گرفتن در زمره بدترین جنبندگان ۴.۳ - کفر ۴.۴ - محرومیت از محبت الهی ۴.۵ - تهدید خداوند ۴.۶ - عذابی مانند عذاب عاد و ثمود ۴.۷ - گمراهی ۵ - اعراض‌کنندگان از محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله ۵.۱ - ابن‌صوریا ۵.۲ - ابوجهل ۵.۳ - اصحاب لوا ۵.۴ - ظالمان ۵.۵ - کافران ۵.۶ - مجرمان ۵.۷ - منافقان ۵.۸ - ولید بن مغیره ۶ - پانویس ۷ - منبع ۱ - اعراض از دعوت محمدصلیاللهعلیهوآلهاعراض از دعوت محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله، حرام و ناروا: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لا تَوَلَّوْا عَنْهُ وَ أَنْتُمْ تَسْمَعُونَ. ۲ - اعراض از راه محمد صلیاللهعلیهوآلهاعراض از راه پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله موجب ندامت و پشیمانی در قیامت: وَ يَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ ... يَقُولُ يا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلًا. ۳ - اعراض از تعالیم محمدصلی‌الله‌علیه‌وآله••• رويگردانى از پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و تعاليم آن حضرت، درپى‌دارنده اختلاف و دشمنی: فَإِنْ آمَنُوا بِمِثْلِ ما آمَنْتُمْ بِهِ فَقَدِ اهْتَدَوْا وَ إِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّما هُمْ فِي شِقاقٍ .... ۴ - آثار اعراض از محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله۴.۱ - فسق و انحرافرويگردانى از تعاليم پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله باعث فسق و انحراف: وَ أَنِ احْكُمْ بَيْنَهُمْ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ ... فَإِنْ تَوَلَّوْا فَاعْلَمْ أَنَّما يُرِيدُ اللَّهُ أَنْ يُصِيبَهُمْ بِبَعْضِ ذُنُوبِهِمْ وَ إِنَّ كَثِيراً مِنَ النَّاسِ لَفاسِقُونَ. ۴.۲ - قرار گرفتن در زمره بدترین جنبندگانرويگردانى از پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله موجب قرار گرفتن در زمره بدترين جنبندگان: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لا تَوَلَّوْا عَنْهُ وَ أَنْتُمْ تَسْمَعُونَ وَ لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ قالُوا سَمِعْنا وَ هُمْ لا يَسْمَعُونَ إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللَّهِ الصُّمُّ الْبُكْمُ الَّذِينَ لا يَعْقِلُونَ. ۴.۳ - کفررويگردانى از پيامبراكرم صلی‌الله‌علیه‌وآله، موجب کفر: قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَ الرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْكافِرِينَ. ۴.۴ - محرومیت از محبت الهیاعراض از محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله، باعث محروميّت از محبّت الهی: قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَ الرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْكافِرِينَ. ۴.۵ - تهدید خداونداعراضكنندگان از پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، مورد تهدید خداوند: ۱. وَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمانِهِمْ لَئِنْ أَمَرْتَهُمْ لَيَخْرُجُنَّ قُلْ لا تُقْسِمُوا طاعَةٌ مَعْرُوفَةٌ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِما تَعْمَلُونَ قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّما عَلَيْهِ ما حُمِّلَ وَ عَلَيْكُمْ ما حُمِّلْتُمْ وَ إِنْ تُطِيعُوهُ تَهْتَدُوا وَ ما عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلاغُ الْمُبِينُ. ۲. وَ أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَإِنَّما عَلى رَسُولِنَا الْبَلاغُ الْمُبِينُ. ۴.۶ - عذابی مانند عذاب عاد و ثموداعراض از پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، درپى‌دارنده عذابى چون عذاب عاد و ثمود: فَإِنْ أَعْرَضُوا فَقُلْ أَنْذَرْتُكُمْ صاعِقَةً مِثْلَ صاعِقَةِ عادٍ وَ ثَمُودَ إِذْ جاءَتْهُمُ الرُّسُلُ مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ وَ مِنْ خَلْفِهِمْ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ قالُوا لَوْ شاءَ رَبُّنا لَأَنْزَلَ مَلائِكَةً فَإِنَّا بِما أُرْسِلْتُمْ بِهِ كافِرُونَ. ۴.۷ - گمراهیاعراض از پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، موجب گمراهی: وَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمانِهِمْ لَئِنْ أَمَرْتَهُمْ لَيَخْرُجُنَّ قُلْ لا تُقْسِمُوا طاعَةٌ مَعْرُوفَةٌ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِما تَعْمَلُونَ قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّما عَلَيْهِ ما حُمِّلَ وَ عَلَيْكُمْ ما حُمِّلْتُمْ وَ إِنْ تُطِيعُوهُ تَهْتَدُوا وَ ما عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلاغُ الْمُبِينُ. ۵ - اعراض‌كنندگان از محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله۵.۱ - ابنصوريااعراض عبداللّه‌بن‌صوریا، از پيامبراكرم صلی‌الله‌علیه‌وآله: أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ أُوتُوا نَصِيباً مِنَ الْكِتابِ يُدْعَوْنَ إِلى كِتابِ اللَّهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ يَتَوَلَّى فَرِيقٌ مِنْهُمْ وَ هُمْ مُعْرِضُونَ. بنا بر اينكه مقصود از «الم‌تر الَى الّذين ...»، ابن‌صوریا باشد. [۱۶]
آلوسی، شهاب‌الدین، روح المعانى، ج ۳، ص ۱۷۸-۱۷۹.
۵.۲ - ابوجهلتكذيب و اعراض ابوجهل، از محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله: ۱. فَلا صَدَّقَ وَ لا صَلَّى وَ لكِنْ كَذَّبَ وَ تَوَلَّى. آيه، درباره ابوجهل است. ۲. فَأَنْذَرْتُكُمْ ناراً تَلَظَّى لا يَصْلاها إِلَّا الْأَشْقَى الَّذِي كَذَّبَ وَ تَوَلَّى. مفسّران، آيه را درباره ابوجهل مى‌دانند. ۳. أَ رَأَيْتَ إِنْ كَذَّبَ وَ تَوَلَّى. مفسّران، آيه را درباره ابوجهل دانسته‌اند. ۵.۳ - اصحاب لوامخالفت اصحاب لوا و اعراض آنان از فرمانها و دستورات پيامبراكرم صلی‌الله‌علیه‌وآله: إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللَّهِ الصُّمُّ الْبُكْمُ الَّذِينَ لا يَعْقِلُونَ وَ لَوْ عَلِمَ اللَّهُ فِيهِمْ خَيْراً لَأَسْمَعَهُمْ وَ لَوْ أَسْمَعَهُمْ لَتَوَلَّوْا وَ هُمْ مُعْرِضُونَ. «اصحاب لوا» پرچمداران سپاه شرك بودند. آنان مى‌گفتند: نسبت به آنچه محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله ما را بدان مى‌خواند، کر و لال هستيم. خداوند در آيات ياد شده آنان را بدترين جنبندگان دانسته است. ۵.۴ - ظالماناعراض و رويگردانى ظالمان، از پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله: وَ يَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ ... يَقُولُ يا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلًا. ۵.۵ - كافرانرویگردانی کافران، از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله: ۱. قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَ الرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْكافِرِينَ. ۲. فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّما عَلَيْكَ الْبَلاغُ الْمُبِينُ يَعْرِفُونَ نِعْمَتَ اللَّهِ ثُمَّ يُنْكِرُونَها وَ أَكْثَرُهُمُ الْكافِرُونَ. ۵.۶ - مجرماناعراض مجرمان تبهكار و فرار آنان از تعاليم محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله، همچون فرار گورخران از شیر: ... يَتَساءَلُونَ عَنِ الْمُجْرِمِينَ فَما لَهُمْ عَنِ التَّذْكِرَةِ مُعْرِضِينَ كَأَنَّهُمْ حُمُرٌ مُسْتَنْفِرَةٌ فَرَّتْ مِنْ قَسْوَرَةٍ. ۵.۷ - منافقان••• رويگردانى و اعراض منافقان، از دعوت محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله: ۱. وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ تَعالَوْا إِلى ما أَنْزَلَ اللَّهُ وَ إِلَى الرَّسُولِ رَأَيْتَ الْمُنافِقِينَ يَصُدُّونَ عَنْكَ صُدُوداً . مقصود از «يصدّون عنك»، اعراض است. ۲. وَ إِذا أُنْزِلَتْ سُورَةٌ أَنْ آمِنُوا بِاللَّهِ وَ جاهِدُوا مَعَ رَسُولِهِ اسْتَأْذَنَكَ أُولُوا الطَّوْلِ مِنْهُمْ وَ قالُوا ذَرْنا نَكُنْ مَعَ الْقاعِدِينَ رَضُوا بِأَنْ يَكُونُوا مَعَ الْخَوالِفِ وَ طُبِعَ عَلى قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لا يَفْقَهُونَ. ۳. وَ إِذا دُعُوا إِلَى اللَّهِ وَ رَسُولِهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ إِذا فَرِيقٌ مِنْهُمْ مُعْرِضُونَ. ••• منافقان اعراض‌كننده از محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله، مورد تهديد خداوند: وَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمانِهِمْ لَئِنْ أَمَرْتَهُمْ لَيَخْرُجُنَّ قُلْ لا تُقْسِمُوا طاعَةٌ مَعْرُوفَةٌ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِما تَعْمَلُونَ قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّما عَلَيْهِ ما حُمِّلَ وَ عَلَيْكُمْ ما حُمِّلْتُمْ وَ إِنْ تُطِيعُوهُ تَهْتَدُوا وَ ما عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلاغُ الْمُبِينُ. ۵.۸ - وليد بن مغيرهاعراض و رويگردانى ولید بن مغیره، از پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله: ذَرْنِي وَ مَنْ خَلَقْتُ وَحِيداً ثُمَّ أَدْبَرَ وَ اسْتَكْبَرَ. آيات، درباره «وليد بن مغيره» است. ۶ - پانویس۷ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۶، ص۸۴، برگرفته از مقاله «اعراض از محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله». |