اخبار ناهی از عمل به ظناخبار ناهی از عمل به ظن به احادیث دلالت کننده بر حرمت عمل به ظنّ اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفمراد از اخبار ناهی از عمل به ظن، اخباری است که بر حرمت عمل به ظن دلالت می‌کند و علمای اصول به آنها بر منع عمل به ظن، تمسک کرده‌اند. ۲ - بیان نمونه۱. از امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده است که فرمود:«القضاة اربعة، ثلاثة فی النار و واحد فی الجنة:رجل قضی بجور و هو یعلم، فهو فی النار و رجل قضی بجور و هو لا یعلم، فهو فی النار و رجل قضی بالحق و هو لا یعلم، فهو فی النار و رجل قضی بالحق و هو یعلم فهو فی الجنة». در این حدیث ، قضات به چهار گروه تقسیم شده و سه گروه از آنها که بدون علم، قضاوت می‌کنند، اهل عذاب شمرده شده‌اند. ۲. در حدیث دیگری آمده است:«مَن عَمِل علی غیر علم کان ما یفسده اکثر مما یصلحه؛ کسی که برای مردم فتوا بدهد، در حالی که علم به مسئله ندارد، افساد او بیش از اصلاحش می‌باشد». و نیز آمده است:«قال ابو جعفر (علیه‌السلام):من افتی الناس بغیر علم و لا هدی من الله لعنته ملائکة الرحمة و ملائکة العذاب و لحقه وزر من عمل بفتیاه؛ امام باقر (علیه‌السلام) فرمود:کسی که برای مردم فتوا بدهد اما دانش آن را نداشته باشد ملائکه رحمت و ملائکه عذاب او را لعنت می‌کنند و گناه کسانی که به فتوای او عمل می‌کنند نیز بر دوش اوست». ۳. همه روایاتی که بر حجیت اصول لفظی و عملی دلالت می‌کنند هم چون «لاتنقض الیقین بالشک»، بر حرمت عمل به ظن دلالت دارند. [۶]
شرح رسائل، محمدی، علی، ج۱، ص(۲۱۷-۲۱۶).
[۷]
سیری کامل در اصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۱۰، ص۱۸۸.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۱۲۸، برگرفته از مقاله «اخبار ناهی از عمل به ظن». |