اجماع قدمااجماع قدما به اتفاق نظر فقهای متقدم در امری دینی اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفاجماع قدما از اقسام اجماع فقها و مقابل اجماع متأخرین می‌باشد و آن، اجماعی است که از طریق قدمای از فقهای شیعه تحصیل و یا نقل شده است. ۲ - دو دیدگاه درباره اجماع قدما۱. برخی معتقدند اعتبار اجماع قدما بیش‌تر از اجماع متأخران است، زیرا به دلیل نزدیک بودن آن‌ها به زمان معصوم (علیه‌السلام) احتمال زیادی وجود دارد که مستند آن‌ها در اجماع ، شنیدن از معصوم (علیه‌السلام) هر چند با واسطه باشد. پس احتمال زیادی داده می‌شود که قدما اقوال علما را به قول امام (علیه‌السلام) ضمیمه کرده و به لفظ اجماع نقل نموده باشند، زیرا بدون تردید، کسانی مثل « شیخ صدوق »، « شیخ مفید » و « سید مرتضی » هیچ گاه بدون دلیل قطعی یا حجت معتبر به چیزی رأی نمی‌داده‌اند. ۲. عده‌ای اعتقاد دارند هیچ گونه فرقی بین اجماع قدما و متأخرین از لحاظ اعتبار و عدم آن وجود ندارد، زیرا صرف احتمال سودی ندارد. افزون بر این، دلایل دیگری نیز در کتاب‌های اصول در این مورد ذکر شده است. [۲]
جناتی، محمد ابراهیم، منابع اجتهاد (از دیدگاه مذاهب اسلامی)، ص۲۱۲.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۹۳، برگرفته از مقاله «اجماع قدما». رده‌های این صفحه : اجماع فقها
|