ابوهیثم رازیابوهیثم رازی (م ۲۲۶ هـ)، از دانشمندان بنام ادبیات عرب و لغت‌شناس مشهور در قرن سوم هجری قمری بود. ۱ - معرفی اجمالینیاکانش از مردمان ری بوده [۱]
سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۱، ص۲۸۷.
و خود او نیز قبل از رفتن به هرات، در ری می‌زیست.ابوهیثم از دانشمندان بنام ادبیات عرب و لغت‌شناس مشهور در قرن سوم بود. وی که از هوش و استعداد سرشاری برخوردار بود، سالیانی پیش از آنکه شمر بن حمدویه، ادیب و لغت‌شناس برجسته هرات (م ۲۵۵ هـ) وفات یابد، وارد هرات شده و در حلقه درس شمر حضور یافت. ایشان که ادبیات و لغت را نزد استاد، نیک آموخته بود، از شاگردان ممتاز و ویژه شمر بود، اما در بسیاری از مسائل با شمر همراه نبوده و نظر مخالف ابراز می‌داشت، به همین جهت استادش او را طعنه زده و گفته است که ابوهیثم با آثار علمی شمر، مسلّح به سلاح علم شده و با همان اسلحه بر استادش تاخته است. آورده‌اند که ابوهیثم بسیار نکته سنج و نقّاد بود. تمام نوشته‌های شمر را مطالعه کرده و بر همگی آنها نقد زده و حتی برخی را مردود شمرده بود. او مدتی در ری حلقه تدریس داشت و بسیاری از طالبان علم در آن شرکت داشتند، ابوهیثم علاوه بر دقت نظر خاصی که در ارایه و فهم مطالب داشت، از عباراتی دقیق و روان برخوردار بود و حتی در بعضی ابعاد بر استادش برتری داشته است. ۲ - دیدگاههاابوالفضل منذری شاگرد ابوهیثم که سالیان متمادی با استاد ملازم و همراه بوده، می‌گوید که ابوهیثم فردی با ورع، ادیبی ماهر و حافظ بود و در تعلیم و عرضه اندوخته‌های علمی خود بسیار سخی بود و از آن دریغ نمی‌کرد. ازهری گفته است که ابوهیثم بسیاری از اشعار عرب را با خط خویش نگاشت و علمش بر زبانش بود. ابوسعید سکری، لغت‌شناس معروف که یکی دیگر از شاگردان ابوهیثم است نیز از وی روایت دارد. ۳ - تاریخ وفاتدر تاریخ درگذشت ابوهیثم اختلاف بسیار است. مرگ ابوهیثم را در سال ۲۰۶ یا ۲۲۶ و یا ۲۷۶ هـ گفته‌اند. ۴ - آثارآثار ابوهیثم عبارت‌اند از: الانواء مجّرد اللغه، الشامل فی اللغه، زیادات معانی القرآن و المؤلف. [۱۶]
دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۱، ص۷۹۷.
۵ - پانویس
۶ - منبعپژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۱۰۷، برگرفته از مقاله «ابوهیثم رازی». رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 206 (قمری) | درگذشتگان سال 226 (قمری) | درگذشتگان سال 276 (قمری) | لغت شناسان سده سوم(قمری)
|