زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
 

ابوالعباس احمد بن محمد فرغانی منجم





ابوالعباس احمد بن محمد فرغانی منجم (م قرن سوم هجری)، از منجمان قرن سوم هجری قمری و جزء منجمان مامون عباسی به شمار می‌آمد.


۱ - معرفی اجمالی



ابوالعباس احمد بن محمد بن کثیر فرغانی منجم، از اهالی فرغانه، شهری در ماوراءالنهر بود و در علم نجوم مهارت داشت و جزء منجمان مامون عباسی (خلافت ۱۹۸-۲۱۸ هـ) به شمار می‌آمد.
[۱] قفطی، علی بن يوسف، تاریخ الحکماء، ص۷۸.

گفته شده که از طرف متوکل (خلافت ۲۳۲-۲۴۷ هـ) به منظور بنای مقیاسی برای رود نیل به مصر فرستاده شد.
[۲] کارل بروکلمان، تاریخ الادب العربی، ج۴، ص۲۰۰، پاورقی.


۲ - آثار



او در زمینه علم نجوم، کتب بسیاری را تالیف کرده که عبارت‌اند از:
المدخل الی علم هیئة الافلاک و حرکات النجوم که حاوی سی باب بوده و مطالب کتاب بطلمیوس را به نحوی واضح تر بیان کرده است
[۳] قفطی، علی بن يوسف، تاریخ الحکماء، ص۷۸.
الکامل فی الاسطرلاب فی صنعة الاسطرلاب جدول الفرغانی رسالة الفصول مدخل فی مجسطی در سی فصل، رسالة فی معرفة الاوقات التی یکون القمر فیما فوق الارض او تحتها حساب الاقالیم السبعه و الجدوال.
[۴] کارل بروکلمان، تاریخ الادب العربی، ج۴، ص۲۰۰، پاورقی.

ابن‌ندیم کتاب‌های الفصول اختیار المجسطی و کتاب عمل الرخامات را نیز برای پدرش محمد بن کثیر ذکر کرده، ولی الیان سرکیس احتمال داده که این کتاب‌ها به اضافه کتاب الحرکات السماویه و جوامع علم النجوم از آنِ خود احمد باشد.

۳ - مطالعه بیشتر



برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
[۸] دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۱، ص۱۱۳۳.
[۱۰] کلبرگ، اتان، کتابخانه ابن طاووس، ص۳۲۹.


۴ - پانویس


 
۱. قفطی، علی بن يوسف، تاریخ الحکماء، ص۷۸.
۲. کارل بروکلمان، تاریخ الادب العربی، ج۴، ص۲۰۰، پاورقی.
۳. قفطی، علی بن يوسف، تاریخ الحکماء، ص۷۸.
۴. کارل بروکلمان، تاریخ الادب العربی، ج۴، ص۲۰۰، پاورقی.
۵. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۳۳۹.    
۶. الیان سرکیس، یوسف، معجم المطبوعات العربیه، ج۱، ص۲۲۵.    
۷. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۶۴۲.    
۸. دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۱، ص۱۱۳۳.
۹. کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۲، ص۱۴۵.    
۱۰. کلبرگ، اتان، کتابخانه ابن طاووس، ص۳۲۹.


۵ - منبع



پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۱۴۷، برگرفته از مقاله «ابوالعباس احمد بن محمد فرغانی منجم».






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.