زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

ابن ابی اسحاق




عبدالله بن زید حضرمی زیادی (۳۹_۱۲۷ق)، معروف به ابن ابی اسحاق شاگرد ابوالاسود دوئلی از ادیبان و نحویان قرن اول و دوم هجری قمری در عراق بود.


۱ - معرفی اجمالی


ابوبحر عبدالله بن زید بن حارث حضرمی بصری زیادی، معروف به ابن ابی اسحاق، به سال ۳۹ق متولد شد.
[۱] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۶، ص۵۵.    
از موالی و هم پیمانان عبدالله بن اسحاق از طایفه حضرمیین،
[۲] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۱، ص۳۰۳.    
از اصحاب و شاگردان عنبسة بن معدان
[۳] بغدادی، عبدالقادر بن عمر، خزانة الادب، ج۱، ص۲۳۷.    
[۴] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، المزهر، ج۲، ص۳۴۲.    
معروف به عنبسة الفیل، نحوی معروف و شاگرد ابوالاسود دوئلی
[۵] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۶۳.    
بود. از دیگر اساتید ابوبحر، یحیی بن یعمر و نصر بن عاصم را می‌توان نام برد که نزد ایشان علم قرائت و نحو را آموخته است
[۶] ابن قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم، المعارف، ص۵۳۲.    
[۷] ابوالبرکات انباری، عبدالرحمن بن محمد، نزهة الالباء، ص۲۶-۲۸.    
و به زودی از اساتید این علوم گردیده و در زمره دانشمندان ممتاز در علم ادبیات و نحو قرار گرفته است.
[۸] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۷، ص۳۹۷.    
وی دارای شاگردان بسیاری بوده که از آن میان می‌توان ابوعمرو بن علاء،
[۹] ابن جزری، محمد بن محمد، غایة النهایه، ج۱، ص۴۱۰.    
عیسی بن عمر ثقفی، یونس بن حبیب و ابوخطاب اخفش را نام برد.
[۱۰] بغدادی، عبدالقادر بن عمر، خزانة الادب، ج۱، ص۲۳۷.    
ایشان با ابوعمرو بن علاء و بلال بن ابی برده مناظره‌ای داشته
[۱۱] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۷، ص۳۸.    
[۱۲] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۲، ص۴۲.    
و دارای تالیفی به نام شرح العلل بوده است.
[۱۳] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۶، ص۵۵.    
سرانجام پس از ۸۸ سال زندگی
[۱۴] ابن جزری، محمد بن محمد، غایة النهایه، ج۱، ص۴۱۰.    
در سال ۱۲۷ق
[۱۵] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۱، ص۳۰۳.    
در بصره درگذشت
[۱۶] ابوالبرکات انباری، عبدالرحمن بن محمد، نزهة الالباء، ص۲۸.    
[۱۷] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۷، ص۳۸.    
و بلال بن ابی برده بر جنازه‌اش نماز خواند.
[۱۸] ابن جزری، محمد بن محمد، غایة النهایه، ج۱، ص۴۱۰.    
در تاریخ وفاتش اختلاف است.
[۱۹] ابوالبرکات انباری، عبدالرحمن بن محمد، نزهة الالباء، ص۲۸.    
[۲۰] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۷، ص۳۸.    
[۲۱] ابن جزری، محمد بن محمد، غایة النهایه، ج۱، ص۴۱۰.    
[۲۲] بخاری، محمد بن اسماعیل، التاریخ الکبیر، ج۵، ص۴۳.    
[۲۳] ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، تقریب التهذیب، ج۱، ص۲۹۶.    
[۲۴] خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تذهیب تهذیب الکمال، ص۱۹۱.    
[۲۵] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۸، ص۹۰.


۲ - پانویس

 
۱. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۶، ص۵۵.    
۲. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۱، ص۳۰۳.    
۳. ↑ بغدادی، عبدالقادر بن عمر، خزانة الادب، ج۱، ص۲۳۷.    
۴. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، المزهر، ج۲، ص۳۴۲.    
۵. ↑ ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۶۳.    
۶. ↑ ابن قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم، المعارف، ص۵۳۲.    
۷. ↑ ابوالبرکات انباری، عبدالرحمن بن محمد، نزهة الالباء، ص۲۶-۲۸.    
۸. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۷، ص۳۹۷.    
۹. ↑ ابن جزری، محمد بن محمد، غایة النهایه، ج۱، ص۴۱۰.    
۱۰. ↑ بغدادی، عبدالقادر بن عمر، خزانة الادب، ج۱، ص۲۳۷.    
۱۱. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۷، ص۳۸.    
۱۲. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۲، ص۴۲.    
۱۳. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۶، ص۵۵.    
۱۴. ↑ ابن جزری، محمد بن محمد، غایة النهایه، ج۱، ص۴۱۰.    
۱۵. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۱، ص۳۰۳.    
۱۶. ↑ ابوالبرکات انباری، عبدالرحمن بن محمد، نزهة الالباء، ص۲۸.    
۱۷. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۷، ص۳۸.    
۱۸. ↑ ابن جزری، محمد بن محمد، غایة النهایه، ج۱، ص۴۱۰.    
۱۹. ↑ ابوالبرکات انباری، عبدالرحمن بن محمد، نزهة الالباء، ص۲۸.    
۲۰. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۷، ص۳۸.    
۲۱. ↑ ابن جزری، محمد بن محمد، غایة النهایه، ج۱، ص۴۱۰.    
۲۲. ↑ بخاری، محمد بن اسماعیل، التاریخ الکبیر، ج۵، ص۴۳.    
۲۳. ↑ ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، تقریب التهذیب، ج۱، ص۲۹۶.    
۲۴. ↑ خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تذهیب تهذیب الکمال، ص۱۹۱.    
۲۵. ↑ سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۸، ص۹۰.


۳ - منبع


پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۴۶۷، برگرفته از مقاله «عبدالله حضرمی».


رده‌های این صفحه : ادیبان سده دوم(قمری) | درگذشتگان سال 127 (قمری) | شخصیت‌های قرن 1 (قمری) | شخصیت‌های قرن 2 (قمری) | مدفونان در بصره | نحویان قرن 1 (قمری) | نحویان قرن 2 (قمری)




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.