اشک

از دانشنامه‌ی اسلامی

هرگاه شانه های بشر توان تحمل بارها و فشارهای زندگی را نداشته باشد، قطره های حیات بخش اشک به یاری او می آید و با جاری شدن بر گونه ها روحش آرام می شود و توان تازه ای را در خود احساس می کند. اشک ها گویای بسیاری از حالت های انسان هستند و می توانند او را با معنویت و معبودش پیوند دهند.

جایگاه اشک در اسلام

اشک، در فرهنگ پربار اسلامی منزلت و مقام ویژه ای دارد و یکی از سرچشمه های آرامش آدمی است. گریستن خالصانه، نردبانی برای صعود به عرش الهی، زداینده زنگار گناهان و زاینده نور و سرور قلبی است.

حضرت علی علیه السلام دراین باره می فرماید: «البُکاءُ مِنْ خَشْیَةِ اللّهِ، یُنیرُ الْقَلْبَ؛ گریستن از خوف و خشیت الهی، مایه نورانی شدن دل است».

اشک در عزای امام حسین علیه السلام

برای تفصیل رجوع شود به: اشک در عزای امام حسین علیه السلام

قلبى كه مهر حسين‌ علیه السلام را داشته باشد، بى شك به ياد مظلوميت و شهادت او مى‌گريد. اشك، زبان دل و شاهد عشق است.


آنچنان كز برگ گل، عطر و گلاب آيد برون تا كه نامت مى‌برم از ديده آب آيد برون

گريستن در سوگ شهداى كربلا، تجديد بيعت با عاشورا و فرهنگ شهادت و تغذيه‌ فكرى و روحى با اين مكتب است و اشك ريختن، نوعى امضا كردن پيمان و قرارداد مودت با سيدالشهدا است. ائمه شيعه، گريستن بر مظلوميت اهل بيت و عزاى حسينى را تاكيد كرده و شهادت اشك را بر صداقت عشق، پذيرفته‌‌اند.

امام صادق‌ علیه السلام فرموده است: «نزد هر كس كه ما ياد شويم و چشمانش اشک آلود شود، حتى اگر به اندازه بال مگسى‌ باشد، خداوند گناهانش را مى‌بخشايد هر چند چون كف دريا فراوان باشد».

آب، واقعاً ماده ای شگفت انگیز است. اگر آب نبود، هیچ بنده پشیمانی بر گذشته بد خود نمی گریست. مروارید اشک بر گونه هیچ بنده سحرخیزی نمی غلتید. بر پیشانی هیچ گناهکاری عرق شرم نمی نشست. هنگامی که پس از سالها دوری به عزیزی می رسیدیم، نمی توانستیم اشک شوق بریزیم و اگر کار نادرستی از ما سر می زد، نمی دانستیم از خجالت چه کنیم...

پانویس

  1. فرحناز فردوسیان، اشک، نمادی از شکوه آفرینش، طوبی، خرداد 1385، شماره 6
  2. فرهنگ عاشورا، جواد محدثی، نشر معروف.