موعظه (اسامی و اوصاف قرآن)

از دانشنامه‌ی اسلامی


«موعظه» از «وعظ» به معنای پند و اندرز، تذکر و یادآوری سخنی که با خیر و خوبی همراه باشد و موجب رقّت و نرمی دل شود و نیز به معنای واداشتن به کاری آمده است که با بیم دادن همراه باشد؛ به عبارت دیگر هر گونه اندرزی که در مخاطب اثر بگذارد و او را از بدی‌ها بترساند یا قلب او را متوجه نیکی‌ها گرداند، وعظ و موعظه نامیده می‌شود.

«موعظه» یکی از اسامی و صفات قرآن است: «يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءتْكُم مَّوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ»‌؛ ای مردم! اندرزی از سوی پروردگارتان برای شما آمده است.(سوره یونس/57)

در این آیه و آیات 138 سوره آل‌ عمران، 34 سوره نور و 120 سوره هود، لفظ «موعظه» به‌کار رفته است.

قرآن، نصیحت و پندی است برای انسان و او را از سرکشی و طغیان و تمرد و عصیان بازمی‌دارد و به سوی خدا و پذیرش حق مایل می‌سازد و مانند طبیب است که بیمار را از آن‌چه که برایش مضر است نهی می‌کند و هرچه را که برای وی شفابخش است، تجویز می‌کند و همین ویژگی سبب نامگذاری قرآن به «موعظه» است.

منابع

قرآن
متن و ترجمه قرآن
اوصاف قرآن (اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن)
اجزاء قرآن آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه
ترجمه و تفسیر قرآن تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن
علوم قرآنی تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه
دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ
تلاوت قرآن تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن
رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن