سید رضی (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
سید رضی

کتاب «سید رضى» تألیف سید محمدمهدى جعفرى به زبان فارسى است. نویسنده در این اثر تلاش کرده است که پرده‌هاى ابهام را از زندگى علمى، فرهنگى و سیاسى سید رضى کنار زده و اندیشه او را به جوانان امروز بهتر بشناساند.

ساختار کتاب

این کتاب در هشت فصل تنظیم شده که به ترتیب مشتمل بر این عناوین است: روزگار سید رضى، زندگانى سید رضى و خانواده، استادان و شاگردان، آثار و نوشته‌ها، میراث ادبى و هنرى، در آئینه آثار، نقابت و خلافت، منزل آخر.

گزارش محتوا

نویسنده در پیش‌گفتار کتاب گرایش خود، به تألیف کتاب را این‌گونه تشریح مى‌کند: «شناختن و شناسانیدن بنیانگذاران فرهنگ امروز و سازندگان فرهنگ بشرى و والاى اسلامى، براى نسل جوان و برنامه‌ریزان فرهنگى، از نان شب واجب‌تر است. نگارنده از هنگام انس پیدا کردن با نهج‌البلاغه، و افتخار بررسى و پژوهش در این اثر بزرگ، کوشید تا مؤثّر را هم بشناسد، و براى برطرف کردن ابهام‌ها و زدودن تیرگى‌هاى راه رسیدن به نهج‌البلاغه، آن مرد بزرگ و دانشى سترگ و فرهیخته تاریخ ادب را بشناساند. دعوت و تکلیف دست اندرکاران «طرح نو» براى شرکت در معرفى چهره‌اى از «بنیانگذاران فرهنگ امروز» به جوانان این نسل، مشوق من در ترسیم چهره سید رضى (ره) شد. و با وجود فراوانى منابع پیرامون زندگى و اندیشه و آثار سید، اما به علت اختلاف نظرها، به اثر بى‌نقاب و بى‌دروغ او، اشعار وى، براى شناسانیدن اندیشه و آرمان و زندگى کوتاه، اما پر بارش، دست یازیدم که گر چه طرحى است ابتدایى، لیکن امید است با همت بلند جوانان فرهنگدوست تکمیل و روشن گردد».

محمدمهدى جعفرى دانشمندان را به پرچم‌هاى راهنمایى تشبیه مى‌کند که پیوسته سالکان راه کمال و جویندگان رشد و تعالى را راهنمایى مى‌کنند، و به فراز مى‌خوانند. در این میان، تنگ‌نظرى و باورهاى کوتاه مذهبى و تعصب‌هاى کور فرقه‌اى مخالفان از یکسو، و شدّت دوستى و تحت تأثیر کار گران‌سنگ و بزرگ او قرار گرفتن موافقان از سوى دیگر، مانع روشن شدن حقیقت وجودى سید رضى(ره) نویسنده بزرگ نهج‌البلاغه شده ا ست.

وى معتقد است که «سید رضى (ره) اگر نگوییم در تاریخ ادبیات عرب بی مانند، به جرئت مى‌توانیم گفت که کم مانند است؛ اما سیاسى بودن شعر او، عامل دیگرى براى تیره ساختن حقیقت شخصیت او شده است».

سید رضى (ره) نه تنها در شعر استادى بى‌مانند، که در نویسندگى و نثر و علوم بلاغت نیز، یکه‌تاز میدان ادبیات عرب به شمار مى‌رود. آثارى که از میان کارهاى بسیار او، بر جاى مانده به دست ما رسیده است، گواهى راستین بر این گفتار است. عبداللطیف شراره درباره آثار سید رضى (ره) مى‌گوید: این مرد بزرگ، با زندگى کوتاهى که بر روى زمین داشت، و پا به پاى حوادث و انقلاب‌هاى سیاسى بزرگى حرکت مى‌کرد، خود را به ادبیات و پژوهش و تحقیقات بیانى و فقهى مشغول مى‌داشت، وظیفه نقابت طالبیان را بر عهده گرفته، امیرى حاجیان هم بر دوش او بود، و دانشگاهى به نام «دار العلم» تأسیس کرد، و کتاب‌هاى زیادى نوشت.

مشهورترین تألیف او که تلاش ادبى بسیارى در راه آن بذل کرد، گردآورى خطبه‌ها، نامه‌ها، گفته‌ها و حکمت‌هایى از آثار امام على بن أبى‌طالب، است که آن را «نهج‌البلاغه» نامید. در میان عالمان اهل تسنن، ابن ابى‌الحدید آن را در ۲۰ جلد، و شیخ محمد عبده آن را براى عموم مردم به اختصار شرح کرده‌اند.

منابع مقاله

۱- مقدمه و متن کتاب

۲- خبرگزارى کتاب ایران

منبع

ویکی نور