سید دلدار علی نقوی

سید دلدار علی نقوی (۱۲۳۵-۱۱۶۶ ق)، معروف به «سید دلدار» یا «غفران مآب»، یکی از اعلام بزرگ شیعه در کشور هندوستان بود. وی عالمی فاضل و فقیهی مجتهد و مفسری حکیم بود که در تمام فنون عقلی و نقلی مهارت یافت. سید دلدار در ترویج مذهب جعفری، ایجاد آثار و ابنیه، مساجد و حسینیه، تهیه کتاب و کتابخانه گامهای مؤثری برداشت.

ولادت و خاندان

سید دلدار علی نقوی فرزند محمدمعین نقوی هندوستانی، در سال ۱۱۶۶ قمری در قصبه نصیرآباد هندوستان متولد شد. خاندان دلدار علی نقوی از سادات جلیل و از اکابر علمای مکتب تشیع در کشور پهناور هند بودند. نسبش با بیست و دو واسطه به حضرت امام هادی علیه السلام منتهی می شود. پدرش سید محمد نقوی از اجله سادات و اعلام معروف هند بود.

تحصیلات و استادان

سید دلدار در هندوستان نزد پدر عالم خویش مقدمات علوم را به پایان برد و در عتبات در عداد افاضل شاگردان وحید بهبهانی، سید بحرالعلوم، سید صاحب ریاض، سید شهرستانی و دیگر اساتید آنجا قرار گرفت و پس از آن که جامع علوم مختلف گردید و به فضائل و مکارم اخلاقی زیور یافت، به دیار خویش بازگشت و خاک هند را چراغی منور گشت و از خود آثاری گرانبها در همه شئون به جا گذاشت.

اغلب صاحب تراجم علما و مراجع بزرگ در شأن و مقام و اوصاف این بزرگوار و خاندان معظم او سخنها دارند. صاحب جواهر در آثارش با ذکر عناوینی از قبیل: علامه فائق، کتاب الله ناطق، خاتم المجتهدین، حجت الله علی العالمین، آیت الله العظمی فی الاولین والآخرین... او را متذکر است.

آثار و تألیفات

برخی تألیفات سودمند سید دلدار عبارتند از:

1. منتهی الافکار،
2. مسکّن القلوب،
3. حسام الاسلام،
4. دعائم الاسلام،
5. آثارة الاحزان،
6. شهاب ثاقب.

وفات

مرحوم سید دلدار بعد از عمری خدمات گوناگون علمی و اجتماعی، در سال ۱۲۳۵ قمری در سن شصت و نه سالگی وفات نمود و در حسینیه معروف هند (لکهنو) به خاک سپرده شد.

فرزندان

از مرحوم سید دلدار، فرزندانی عالم و دانشمند به یادگار ماندند. اولین آنها، محمد مشهور به سلطان العلما یکی از اعلام مشهور جهان تشیع در هندوستان بود. آن جناب فقیهی کامل و مجتهدی جامع و صاحب تصانیفی مانند: احیاء الاجتهاد، بضاعة مزجاة، گوهر شاهوار در اصول و فقه و مناقب ائمه اطهار علیهم السلام می باشد. وی در سال ۱۲۴۸ در لکهنو وفات نمود.

دومین فرزند او سید علی از قراء وحید عصر خویش بود که در تجوید قرآن مجید و در مراثی سالار شهیدان آثاری به جا گذاشت و در سال ۱۲۵۹ در کربلا وفات نمود.

سومین آنها حسن بن علی عالمی فاضل و عابدی خاشع، مدام در خدمت مردم بود و آثاری مانند کتاب باقیات الصالحات، تذکرة الشیوخ، تحریر اقلدیس و غیره را از خویش به جا گذاشت و در سال ۱۲۶۰ در هندوستان وفات نمود.

و اما چهارمین فرزند سید دلدار خود آیتی است کبری، دانشمندی جامع و فقیهی کامل و مفسری محدث، در هوش و استعداد نادره زمان و آفاق گردید. نوشته اند سید حسین در سن هفده سالگی به درجه اجتهاد رسید و عمری از محضرش بهره ها بردند. او را آثاری است که اهم آنها عبارت است از: آمالی در تفسیر و مواعظ، روضة الاحکام در فقه، فوائد الحسنیه در تصحیح عقاید، تجزی در اجتهاد، حدیقه در مسائل و فروع، طرد معاندین، تفاسیر آیات و سور، مجالس مفجعه در مصائب عترة طاهره و... . این سید بزرگوار سرانجام در سال ۱۲۷۳ در هند وفات نمود و در حسینیه لکهنو به خاک سپرده شد.

منابع

• سایت شعائر