حکمتها و اندرزها (کتاب)

کتاب «حکمتها و اندرزها» مجموعه‌اى است مشتمل بر مقالاتی از استاد شهید آیت‌ الله مرتضی مطهری که در سالهای ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۱ شمسی برای یک برنامه عمومی‌ آشنایی با فرهنگ اسلامی و جهت ایراد به صورت گفتار و خطابه به رشته‌ تحریر درآمده و بیشتر مطالب آن پیرامون راه و رسم زندگی و دستورات‌ اسلام در این باب است.

مؤلف کتاب

مرتضی مطهری (۱۳۵۸-۱۲۹۸ ش) از اساتید حوزه علمیه قم و معروفترین سخنران در دو دهه قبل از انقلاب، و از نظریه پردازان اصلی جمهوری اسلامی بود. از جمله اساتید ایشان در راه کسب علم و دانش، علامه طباطبائی، سید محمد حجت، سید صدرالدین صدر و سید محمدتقى خوانسارى را می توان نام برد.

استاد مطهرى در طول حیاتش سعی نمود ایدئولوژى اصیل اسلامى را از طریق درس و سخنرانى و تألیف کتاب ارائه نماید. برخی از آثار ایشان عبارتند از: عدل الهی، تعلیم و تربیت در اسلام، آزادی معنوی، آشنایی با علوم اسلامی. شهید مطهرى سرانجام، در ۱۲ اردیبهشت ۱۳۵۸ توسط منافقین به شهادت رسید.

معرفی و محتوای کتاب

مجموعه‌ دو جلدى «حکمتها و اندرزها»، که بعد از شهادت استاد مطهری به چاپ رسیده است، می‌توان گفت‌ در مقایسه با سایر آثار استاد از یک سو شبیه به کتاب «بیست گفتار» مؤلف است و از سوی دیگر با کتاب‌ «داستان راستان» شباهت دارد.

مقالات جلد اول کتاب در فاصله زمانى سال ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۱ شمسی به رشته تحریر در آمده است. این مقالات در اختیار «شوراى نظارت بر نشر آثار استاد شهید مطهرى» نبود و در آرشیو یکى از مؤسسات فرهنگى نگهدارى مى‌شد؛ در سال ۱۳۷۱ در اختیار این شورا قرار گرفت و اقدام به نشر آن گردید. نظر به این که بعدا مقالات دیگرى از همین سنخ در میان یادداشت‌هاى استاد دیده شد، لازم آمد که این کتاب به عنوان جلد اول این مجموعه و آن مقالات به عنوان جلد دوم منتشر شود.

مطالعه کتاب حکمت‌ها و اندرزه، در آشنایى با راه و رسم صحیح زندگى و درک صحیح از برخى مفاهیم اسلامى و نیز تهذیب نفس تأثیر خواهد داشت و براى عارف و عامى سودمند است.

برخى از عناوین مباحث طرح شده در کتاب حکمت‌ها و اندرزها عبارتند از: خداشناسى مبناى انسانیت، بردگان و آزادگان، ارکان سعادت بشر، ایمان و عمل صالح، خوارى معصیت و عزت طاعت، حقیقت زهد، راه نیل به آسایش، اغتنام فرصت‌ها، سیره رسول اکرم، عشق الهى، فریضه علم، کار در اسلام.

با مطالعه مقالات متنوع این کتاب به پاسخ سؤالات خود می توان دست یافت. پرسش هایی از قبیل:

• ما که از زندگی چیزی نفهمیدیم. آیا زندگی بی معناست؟
• چرا انسان به هر آرزویی برسد آرزویی بزرگتر جلو چشمانش نمایان می شود؟
• احساس دائمی نگرانی و اضطراب از چیست و چه چیزی می تواند روح انسان را قانع کند؟
• بشر جایز الخطاست. آیا باید از انسان انتظار داشت که خطا نکند یا آن که خطاهای خود را تکرار نکند؟ چه عاملی باعث جلوگیری از تکرار خطا می شود؟
• چگونه می توان روحیه ای سالم، با نشاط و امیدوار داشت؟
• گاهی انسان با وسایل مختلف مثل موسیقی، رمان های عشقی و جنایی و فیلم های تخیلی به تخیل رو می آورد و به بر هم بافتن آرزوهای دور و دراز می پردازد. علت چیست؟

منابع

• شورای نظارت بر نشر آثار استاد شهید مطهری، مقدمه کتاب حکمتها و اندرزها.
• معرفی کتب استاد مطهری، در دسترس در اسلام ناب، بازیابی: ۱۶ آذر ۱۳۹۲.
• معرفی کتاب حکمت‌ها و اندرزها، در دسترس در سایت کتابراه.

متن کتاب

حكمتها و اندرزها