حجة التفاسیر و بلاغ الاکسیر (کتاب)
| نویسنده | سید عبدالحجت بلاغی |
| موضوع | تفاسیر شیعه |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | ۱۰ |
|
| |
تفسیر «حجة التفاسیر و بلاغ الاکسیر» یا «من لایحضره المفسّر و التفسیر» توسط سید عبدالحجت بلاغی از مفسران شیعه در قرن چهاردهم هجرى به زبان فارسى در ۱۰ جلد تألیف شده است. این تفسیر شامل تمام آیات قرآن مى‌باشد و ویژگی مهم آن، بهره گیری از معلومات عمومی در شناخت و مقاسیه ادیان با اسلام است.
محتویات
مؤلف
سید عبدالحجت حسینى بلاغى (۱۲۷۴-۱۳۵۵ ش)، فرزند سید حسن، از علماى شیعه، مشهور به حجّت علیشاه، صوفی، مفسر و مورخ سلسله نعمت‌اللهیه است.
وی از علمای بزرگی مانند سید محمدتقی خوانساری، محمدحسین کاشف‌الغطاء، آقابزرگ طهرانی و سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی، اجازه روایت داشت.
علاوه بر کتاب «حجةالتفاسیر»، مشکوة الجنان، مقالات الحنفاء، شطرنج العرفاء، تاریخ نجف اشرف و تاریخ نائین، از دیگر آثار او می باشد.
محتوای کتاب
مؤلف در جلد نخستین این کتاب، بحث مبسوط و جداگانه‌اى دربارۀ تاریخ انسان و چگونگى آفرینش و تاریخ انبیاء همراه با نقشه‌هاى جغرافیایى، و در جلد دوم تفصیل برخى وقایع و حوادث از ولادت حضرت عیسى(ع) تا ولادت پیامبر اکرم(ص) و حوادث آستانۀ بعثت و تاریخ شهرهاى مکه و مدینه و وقایعى از سیرۀ پیامبر(ص) و آثار آن مورد بحث قرار داده است. هدف از طرح این مباحث، به دست دادن فضاى کلى نزول قرآن و عواملى است که منتهى به نزول آیات گردیده است. البته در این مقدمۀ طولانى به برخى از مباحث علوم قرآنى و آنچه که به شناخت قرآن مربوط مى‌گردد اشاره دارد. بحثهاى تطبیقى میان کتاب انجیل، تورات و اوستا با قرآن از دیگر مباحث این جلد مى‌باشد. جلد دهم نیز متعلق به تعلیقات و توضیحات تکمیلی است.
مؤلف روش بیانى و تحلیلى با رویکرد تربیتى پیش گرفته و به بیان عقاید ملل و نحل و فرق و مذاهب پرداخته است. از روایات کمتر استفاده مى‌کند و بحثهاى تاریخى و اعتقادى فراوان دارد. شأن نزول را بیشتر از اسباب النزول واحدى و مجمع البیان نقل مى‌کند. در آیات احکام به بسط احکام فقهى نمى‌پردازد، بلکه به ذکر اقوال و مذاهب، مقارنۀ بین آنها و ترجیح مذهب امامیه همراه با استدلال جزئى و ذکر اسرار مى‌پردازد. از اسرائیلیات پرهیز مى‌نماید. گاه در نقل اقوال به نقد آنان نیز مى‌پردازد، به‌خصوص در نقل از تورات و انجیل و تطبیق آن با قرآن، از نقد آنها غفلت نمى‌ورزد.
ترجمه آیات در این تفسیر به روش آزاد و تفسیری است. مفسر در بند ارائه ترجمه ای دقیق و فنی از قرآن نبوده است، اگر چه سبک این ترجمه ساده بوده اما واژه گزینی آن متناسب با زمانه نیست و بعضاً به دور از نثر معیار و امروزی است. حجم بسیار زیاد توضیحات تفسیر گاه ممزوج با متن ارائه شده است.
منابع
- نرم افزار جامع التفاسیر، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور).
- مرکز فرهنگ و معارف قرآن.
متن کتاب
| تفسیر قرآن | |
| درباره تفسیر قرآن: | تفسیر قرآن -تاریخ تفسیر - روشهای تفسیری قرآن |
|---|---|
| اصطلاحات: | اسباب نزول -اسرائیلیات -سیاق آیات |
| شاخه های تفسیر قرآن: |
تفسیر روایی (تفاسیر روایی) • تفسیر اجتهادی (تفاسیر اجتهادی) • تفسیر فقهی ( تفاسیر فقهی) • تفسیر ادبی ( تفاسیر ادبی) • تفسیر تربیتی ( تفاسیر تربیتی) • تفسیر كلامی ( تفاسیر كلامی) • تفسیر فلسفی ( تفاسیر فلسفی ) • تفسیر عرفانی (تفاسیر عرفانی ) • تفسیر علمی (تفاسیر علمی) |
| روشهای تفسیری قرآن: |
|
| تفاسیر به تفکیک مذهب مولف: |
|