جامع الأخبار (کتاب)
| نویسنده | تاج الدین محمد شعیری |
| موضوع | احادیث اخلاقی و اعتقادی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۱ |
|
| |
کتاب «جامع الأخبار» تألیف شیخ تاج‌الدین محمد شعیری، از محدثان شیعه در قرن ششم هجری است. این کتاب مشتمل بر روایات اهل بیت علیهم‌السلام درباره اصول دین، موعظه و نکات اخلاقی است.
مؤلف
شیخ تاج‌الدین محمد بن محمد شعیری از فقها و علمای بزرگ شیعه در قرن ششم بوده است. او در سال ۵۰۸ هـ.ق در شهر بیهق از محضر درس عالم بزرگوار ابومنصور علی بن عبدالله بهره‌های علمی زیادی برده است. علمای رجال در کتاب‌های خود از وی تجلیل کرده و کتاب جامع الاخبار را به او نسبت داده و او را از علمای قرن ششم شمرده‌اند. از کتاب او نیز چنین برمی‌آید که او در قرن ششم می‌زیسته است، چون از بعضی افراد که در قرن ششم می‌زیسته‌اند حدیث نقل کرده است.
برخی از استادان او عبارتند از: علی بن عبدالله زیادی بیهقی، فضل الله بن علی حسینی راوندی، شیخ سدیدالدین محمود حمّصی، ابوالمؤید موفق بن احمد خوارزمی. همچنین شیخ منتجب‌الدین رازی، صاحب کتاب «فهرست» از شاگردان اوست.
انگیزه نگارش
شعیرى، در مقدمۀ کتاب جامع الأخبار مى‌گوید: «من از ۲۰ سالگى تا حال - سن ۵۰ سالگى - همواره شوق آن را داشتم که کتابى جامع از روایات تألیف کنم که شامل زهد و موعظه و ترغیب و ترهیب باشد، اما چون دیدم مردم زمانه از این بحث‌ها فرارى‌اند و به کمترین مراتب آن هم نمى‌رسند چه رسد به قله‌هاى رفیع آن، گاهى مصمم مى‌شدم و گاهى از آن منصرف. زمانى آیه شریفۀ «و ذکّر فإنَّ الذِّکرى تنفعُ المؤمنین» (سوره ذاریات، ۵۵) را دیدم و در آن تأمل نمودم و مضمون روایاتى را که هر کس دیگران را دعوت به خیر کند بخاطر دعوتش مأجور است چه دیگران عمل کنند و چه عمل نکنند، دقت کردم؛ لذا نگاه به رغبت مردم نکرده و دست به قلم بردم.»
محتوای کتاب
این کتاب مجموعه‌ای از روایات اهل بیت علیهم‌السلام درباره اصول دین، موعظه و نکات اخلاقی است و از مصادر کتاب‌های مهمی چون بحارالانوار علامه مجلسی شمرده شده است. کتاب «جامع الاخبار» در ۱۴۱ باب تنظیم شده که عناوین کلی آن عبارتند از:
- بحث‌های خداشناسی، توحید و عدل؛
- فضائل معصومین؛
- زیارت‌های چهارده معصوم علیهم‌السلام؛
- اعمال مستحب و آداب؛
- بحث ایمان و اسلام و علم؛
- بحث‌هایی پیرامون نماز و مقدمات و فضائل و انواع آن؛
- آداب مهمان و زینت؛
- اخلاق رذیله؛
- بحث معاد؛
- نوادر، شامل احادیث متفرقه‌ای که مضامین بلندی داشته و در یک فصل خاص نمی‌گنجد.
روش مؤلّف در تألیف این کتاب این بوده که هر جا آیه‌ای مناسب با مطلب یافته آن را در ابتدای باب آورده، سپس به نقل روایات پرداخته است. او کتاب خود را به عنوان کتاب اخلاقی و علمی نوشته است. از این رو به خاطر خسته‌نشدن مطالعه‌کنندگان، از حجم کتاب کاسته و اسناد روایات را حذف و در کتاب ذکر نکرده است.
منابع
- حافظ فرزانه، مرکز مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی حوزه علمیه، سایت اندیشه قم.