اَسْلَع ‌بن ‌شُرِيك‌ بن‌ عوف تميمى

از دانشنامه‌ی اسلامی


از تیره بنى‌الاعرج، ساربان پیامبر.

ابن‌سعد، نامش را میمون ‌بن ‌سنباذ و اسلع را لقب او مى‌داند. وى ساربان پیامبر صلى الله علیه و آله و از خادمان او بود. آیه تیمم درباره او نازل شده و تنها روایت منقول از او، درباره چگونگى تیمم است. ابن ‌حبان نیز در كتاب الثقات از او نام برده ‌است.

بنا به روایتى از خود وى در یكى از سفرها كه ساربان پیامبر صلى الله علیه و آله بود، شب هنگام محتلم شد و به ‌سبب سرما از بیم بیمارى و مرگ، غسل نكرد و چون نمى‌خواست در آن حال شتر پیامبر را هدایت كند، این امر را به مردى از انصار واگذاشت و خود پس از گرم كردن آب و غسل كردن به پیامبر و یارانش پیوست.

وقتى رسول خدا صلی الله علیه و آله علت تأخیرش را جویا شد، ماجرا را شرح داد، آنگاه آیه 43 سوره نساء/4 نازل شد: «...‌وَإِن كُنتُم مَّرْضَى أَوْ عَلَى سَفَرٍ أَوْ جَاء أَحَدٌ مِّنكُم مِّن الْغَآئِطِ أَوْ لاَمَسْتُمُ النِّسَاء فَلَمْ تَجِدُواْ مَاء فَتَيَمَّمُواْ صَعِيدًا طَيِّبًا فَامْسَحُواْ بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُمْ إِنَّ اللّهَ كَانَ عَفُوًّا غَفُورًا» بر اساس این آیه، از ‌مؤمنان خواسته شد در صورت نیاز به غُسل چنانچه بیمار یا مسافر بودند یا آب كافى نداشتند تیمم كنند.

بنابر روایت دیگرى از خود او پیامبر فرمان حركت داد و او مشكل خود را مطرح كرد، آنگاه آیه ‌پیشین نازل شد و پیامبر، روش تیمم را به او آموخت و پس از آن كه به آب دست یافتند، از او خواست غسل كند.

پانویس

  1. الطبقات، ج‌ 8، ص‌ 198؛ اعلام‌النساء، ج‌ 1، ص‌ 47؛ الاصابه، ج ‌8، ص‌ 12‌ـ‌13.
  2. اسدالغابه، ج‌ 8، ص‌ 8؛ الاصابه، ج‌ 8، ص‌ 14.
  3. السیرة‌النبویه، ج 1، ص 250، 254؛ الاستیعاب، ج‌ 4، ص‌ 345.
  4. الاستیعاب، ج‌ 4، ص‌ 346؛ اسدالغابه، ج‌ 7، ص‌ 8؛ الاصابه، ج‌ 8، ص‌ 13.
  5. السیرة النبویه، ج‌ 2، ص‌ 485.
  6. همان، ص 486؛ الطبقات، ج 8، ص 196.
  7. الاستیعاب، ج‌ 4، ص‌ 345.
  8. انساب‌الاشراف، ج‌ 7، ص‌ 130؛ اعلام‌النساء، ج ‌1، ص‌ 47.

منابع

مهران اسماعیلى، دائرة المعارف قرآن کریم، جلد 3، صفحه 260.