المراتب في فضائل أميرالمؤمنين و سيد الوصيين علي بن أبي‌طالب صلوات‌الله‌عليه (کتاب)

المراتب في فضائل أميرالمؤمنين و سيد الوصيين علي بن أبي‌طالب صلوات‌الله‌عليه نوشته ابوالقاسم بستى عالم زيدى معتزلى سده چهارم هجرى، درباره فضائل اميرالمؤمنين على(ع) می‌باشد.

درباره تاريخ نگارش و تدوين كتاب المراتب در منابع يا در نسخه‌هاى خطى مطلبى نيامده است. تنها در فصل هفتم كتاب هنگام بحث درباره نام‌ها و القاب حضرت على عليه‌السلام، مؤلف به شعرى از صاحب بن عبّاد تمثّل مى‌جويد و از او با عنوان «قال الصاحب مَتَّع اللّه بصالح أعماله» ياد مى‌كند كه نشان دهنده زنده بودن اوست و بنابر نقل مشهور مورّخان، صاحب بن عبّاد در سال 385 ه‍- وفات كرده است. همچنين در همين پيش گفتار به سفر بُستى به طبرستان اشاره دارد كه در زمان امامت المؤيد باللّه زيدى بوده، كه در سالهاى نيمه دوّم قرن چهاردهم هجرى مى‌باشد. در فصل پايانى كتاب نيز به امامت ابوطالب يحيى بن الحسين برادر المؤيد باللّه كه پس از او به امامت رسيده اشاره دارد.

بستى در آغاز كتاب، سبب تأليف آن را اين گونه آورده است كه صدها فضيلت براى على(ع) نقل شده و چون براى عده‌اى بى‌اطلاع بيان كردم خواستند در اين موضوع چيزى بنويسم.

كتاب بر خلاف شيوه معمول زمان مؤلف، به صورت نقل حديث نيست بلكه به شكل استدلال و نقل فضائل در ضمن استدلال‌هاست. نويسنده حتى در مواردى كه به نقل احاديثى از رسول خدا پرداخته، سلسله راويان خود را ذكر نمى‌كند. بنابراين كتاب المراتب بيشتر كتابى كلامى است كه به احاديث استدلال كرده است.

از كتاب المراتب چهار نسخه خطى تاكنون شناخته شده است، كه سه نسخه آن در كتاب‌خانه‌هاى هند و چهارمين آن در كتاب‌خانه دانشگاه ييل (yale)آمريكاست. كهن‌ترين نسخه از كتاب المراتب نوشته سال 618 ه‍- است.

منبع

ویکی نور